Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WproWadzeniedorozWażańopolskiejpolitycezagranicznej(1918–2023)
11
nZamiastmówić:tozdaniematenatensens,możnabywręczrzec:tozdanie
przedstawiatęatęsytuację”10.Dlategoteżmożemybadaćprawdziwośćopisu
sytuacji(np.nTenrządnieprowadzipolitykizgodnejzesprawiedliwościąspo-
łeczną”),alenie-samegoprzedmiotuwstanierzeczy(nsprawiedliwość”jest
przedmiotem).Innyprzykład:nPaństwozapewniaochronęgodnościczłowie-
ka”-sytuacjaunormowanawKonstytucji(art.30),alesamangodność”jest
tylkoprzedmiotem,składnikiemstanurzeczywpaństwie.Historyk-jaksędzia.
Kolejneprzypomnieniemetodologiczne:podziałuprzyczynnienależymy-
lićzklasyfikacjąźródeł(takżedzielonychnabezpośrednieipośrednie)od-
nośniedoprzyczyniskutków11.Identyfikacjaprzyczynbezpośrednichułatwia
znalezieniewyjaśnieniandlaczego”,czylistosunkumiędzycelemzałożonym
(przyczynapośrednia)askutkiem.
Identyfikacjahierarchiiprzyczyniskutkówwiążesięzpojmowanieminte-
resówiwartości,stanówrzeczyhistoryczniezmiennychwlatach1918-2023.
IstniaływróżnychczasachróżneustrojewPolsce:(1)demokracja,niekiedy
zrządemocechachautorytarnych,(2)autokracja-okupacjawojenna,socjalizm
państwowy,czyliustrójpaństwazależnegowokresowozmiennymstopniuod
ZSRR,(3)wielceograniczoneoddziaływanierządunawychodźstwiewokresie
okupacjiniemieckiejisowieckiej.Stosująckryteriumsuwerenności,wokre-
sietubadanymmamydoczynieniazjejbrakiemwlatach(1)1939-1945iogra-
niczeniemwokresie1945-1989/1993.
WepoceobjętejnasząobserwacjąPolskafunkcjonowaławświatosystemie
jakopaństwowrozwojuopóźnionym.Biorącpoduwagęwypadkowąprzemian
dlacałegookresu,możemyokreślićjejdrogęjakoprowadzącązezmiennym
powodzeniemzestrefypaństwwrozwojuopóźnionym-poprzezczłonkostwo
wUEzbezpieczeństwemsygnatariuszaTraktatuPółnocnoatlantyckiego-aż
dopoziomubliskiegoG20(Polskazajmujepozycję20/21/22)iwprzyszłości
będziejeszczewyżej.Polskawchodzinadługądrogęwespółzewszystkimi
partneramiwUE,dążącstopniowodowspólnegozakotwiczeniasięwświato-
systemowymzbiorzepaństwwrozwojuintegralnym12.
Częśćwynikównaszychbadańdasięprzedstawićwpostacitezodpowied-
nioudowodnionych,część-tylkojakohipotezy,awieleproblemówpozostanie
pytaniamioczekującyminabadaniapogłębione.
Nasząksiążkębędączytaćinnihistorycy,aleskierowanajestonaprzede
wszystkimdoobywatelekiobywateli,poprostu,zwłaszczadoosóbworga-
nachwładzypaństwowejiurzędachteorganyobsługujących,donauczycieli
wszystkichszczebliorazichuczniów,działaczystowarzyszeńspołecznych,
10Ibidem,teza4.0311.
11J.Topolski,Teoriawiedzyhistorycznej,WydawnictwoPoznańskie,Poznań,1983,s.259.
12R.Stemplowski,Światiświatosystem...,op.cit.,passim.
