Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Wpływwymianyzagranicznejnawzrostgospodarczy
45
sweźródłowkoncepcjitzw.ochronyindustrializacji(infantindustryargument).
Podwpływemtejkoncepcji,lansowanejzwłaszczaprzezOrganizacjęNarodów
Zjednoczonych,wielekrajówrozwijającychsię,główniewAmeryceŁacińskiej
iwAfryce,podążyłowtymkierunku,stosującpolitykęwzględnejautarkii,nazy-
wanąteżstrategiąindustrializacjizastępującejimport.
Wyraźnegorszerezultatytakiegopodejściawidocznezwłaszczawobeczdecy-
dowanieszybszegorozwojukrajów,którepodjęłystrategięrozwijaniaprodukcji
eksportowejjakogłównejsiłypobudzającejwzrostgospodarczy,ożywiłydebatę
owpływiehandluzagranicznegonawzrost.Wlatach70.XXwiekuukazująsię
licznepracepodejmującebadaniaempirycznewykazującenegatywneskutkistra-
tegiiograniczaniahandluzagranicznegozperspektywywzrostugospodarczego
[np.Balassa,1971;Littleiin.,1970;Krueger,1978;Bhagwati,1978].Pracete
miałyjednakżepoważnesłabościzarównowanalizieteoretycznej,jakiempirycz-
nej.Teoretycznezałożeniaanalizyneoklasycznejbyłyzbytuproszczone,abywłaś-
ciwieprzedstawićwpływhandluzagranicznegonawzrostgospodarczy[Edwards,
1993].Przedewszystkimzupełniepomijałymechanizmtransmisji,przezktóry
wymianamiędzynarodowamożewpływaćnawzrostdochodunarodowego.Pomi-
jałytakżeistotneczynnikideterminującetenwzrost,np.rolękapitałuludzkiego.
Takżewdziedzinieobliczeniowej,szczególnieprzyanalizachregresjiwprzekroju
międzynarodowym,stosowanozbytuproszczoneprocedury,pomijającnaprzykład
problemendogenicznościzmiennych,wrażliwościwynikównazmianyspecyfikacji
modeliczyteżbłędypomiaruzmiennych[Edwards,1993].
Przełomemzarównowteoretycznymujęciuwpływuhandluzagranicznegona
wzrostgospodarczy,jakiwmożliwościachweryfikacjiempirycznejbyłrozwój
zwłaszczaoddrugiejpołowylat80.XXwiekuendogenicznychmodeliwzrostu.
NajważniejsząrolęodegrałypraceLucasa[1988],GrossmanaiHelpmana[1990,
1991],Rivera-BatiziRomera[1986,1991],dzisiajpowszechniecytowanejako
nowatorskiewujęciuwpływuhandluzagranicznegonawzrostgospodarczy.Prace
tezapoczątkowałynowepodejściezarównowsferzeczystoteoretycznej,jak
iwanalizachempirycznych,pozwalającenabardziejdogłębneprzedstawianie
wpływuwymianyzagranicznejnawzrostgospodarczy.
Głównymrezultatemzapoczątkowanegotymipracami,adzisiajdominującego
nurtubadawczegojestwykazanieznacznegopozytywnegowpływuhandluzagra-
nicznegoiotwartościzewnętrznejkrajunietylkonapoziomdochodunarodowego
namieszkańca,aleinadługookresowetempojegowzrostu.
WedługLucasa[1988]głównymczynnikiemwzrostujestkapitałludzki,któ-
regozasóbzmieniasięmiędzyinnymidzięki,,uczeniusięprzezdziałanie’’(learning
bydoing).Wwymianiemiędzynarodowejkrajespecjalizująsięzgodniezzasadą
kosztówkomparatywnych.Ponieważróżnesektorygospodarkiwymagająróżnego
zasobukapitałuludzkiego,kraje,któremająprzewagękomparatywnąwsektorach
owiększejzawartościkapitałuludzkiego,specjalizująsięwtejprodukcji,codalej
zwiększazasóbtegokapitałudzięki,,uczeniusięprzezdziałanie’’,atakżezwiększa
ichkorzyści,wyrażającesięwewzrościetemparozwojugospodarczego.Jedno-