Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1702
OkresIIwojnyświatowej
Wybuch
II
wojnyświatowejiokupacjaterytoriówRzeczypospolitejprzezRze-
szęNiemieckąiZwiązekRadzieckioznaczałylikwidacjęistniejącegosystemu
procesowego.ObowiązująceDprawo”byłoodbiciemogólnegozaprzeczeniapraw
ipodstawowychgwarancjiprawczłowieka,wtymprawadożycia.Naziemiach
włączonychdoRzeszyNiemieckiejobowiązywałoprawoniemieckie.Dotyczyłoto
równieżprawakarnegoprocesowegoimaterialnego.Działalnośćrozpoczęłynie-
mieckiewojennesądypolowe(Feldkriegsgerichte),właściwewsprawachszpiego-
stwaidziałańpartyzanckich,iwojskowesądydoraźne(Standgerichte),właściwe
wzakresieposiadaniabroniiwystąpieńprzeciwkoarmiiniemieckiej.Oboktych
sądówdziałałytakżecywilnesądyspecjalne(Sondergerichte).Postępowanieprzed
tymiorganaminieprzewidywałozapewnieniaoskarżonemuprawadoobrony,
większośćpostępowańkończyłasięorzeczeniemkaryśmierci,jaknp.karaśmierci
orzeczonaprzezwojennysądpolowydlaobrońcówPocztyPolskiejwGdańsku.
Politykęterrorurealizowałyjednakprzedewszystkimorganypolicji,którymtak
jakpolicjipolitycznej(Gestapo)przyznanoprawonietylkościgania,aleisądzenia
przestępstw.Policyjnesądypolityczne(Polizeistandgerichte)orzekaływtrybiedo-
raźnym,przedewszystkimkaryśmiercialboobozukarnego(koncentracyjnego).
Niejednokrotniewyrokizapadałyjużpowykonaniukaryśmierci7.Gestapodecy-
dowałotakżearbitralnieostosowaniutzw.aresztuochronnegowobecosóbpo-
dejrzanychowrogistosunekdoRzeszy,polegającegonaumieszczeniuwobozach
koncentracyjnychnastawionychnamasowąeksterminacjęwięźniówiosadzonych.
Działałytakżeniemieckiesądypowszechne:sądypowiatowe(Amtsgerichte),sądy
krajowe(Landesgerichte)iwyższesądykrajowe(Oberlandesgerichte).Oskarżeni
narodowościpolskiejtraktowanibylijakprzedmiot,aniepodmiotprocesu.Pro-
kuratorówisędziówupoważnionodostosowaniaprzepisówwedługwłasnego
uznania.Polakomodebranoprawodozażaleniaiapelacji,wyrokisądówdoraźnych
niepodlegałyzaskarżeniu.Karyśmierciorzekanonawetzadrobneprzewinienia
przeciwkoosobomnarodowościniemieckiej.Proceskarnystałsiękolejnymnarzę-
dziemmordówiprzykrywkądlaaktówludobójstwa.
PodobnasytuacjapanowałanaterytoriumGeneralnejGuberni,gdziewprowa-
dzonopodziałnasądownictwoniemieckieipolskie.Polacy,Żydzi,Ukraińcypodle-
galikompetencjisądówniemieckichwzakresieskierowanymprzeciwkonarodowi
niemieckiemu,bezpieczeństwuiinteresomRzeszy,wpozostałymzakresiesądom
polskim.Szczególnieszerokiekompetencjeposiadałydoraźnesądypolicyjnejako
7
.
Np.wprzypadkuwieluzabójstw(łącznieok.20tys.)dokonanychprzezWehrmachtiSelbstschutz
wewrześniu1939r.napolskiejludnościcywilnejwodweciezarzekomeokrucieństwapopełnioneprzez
ludnośćpolskąnaludnościniemieckiejuznanojezawykonaniewyrokówpolicyjnychsądówdoraźnych.
70
Rozdziałi—POdStAWOWEPOjęCiA
