Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
[ł]książkajestipozostaniezawszenajsilniejszymbodźcemdlapiszących1.
(E.Dziwisz:Reportażwrolikopciuszka.flŻycieLiterackie”1988,nr38,s.10)
Wpolskiejrefleksjinaukowejutrwaliłysięstanowiskaeksplorującepiśmienną
odmianęreportażujakoformępograniczną2,rozpatrywanąpoprzezzestawienie
opozycyjnychterminówteoretycznoliterackichbądźpoznawczych.Takpojmowa‑
nągręprzeciwieństwzwykłosięutożsamiaćzdostrzegalnymwproziereportażo‑
wejnapięciemmiędzydziennikarskimdokumentaryzmemiliterackościąsztuki
słowa,obiektywizmemisubiektywizmempercepcji,atakżesferąfaktografiiifikcji
artystycznej.Wyróżnianewtensposóbalternatywnewizjegatunkunajczęściej
odnoszonodogłośnejpolemikijegoklasyków:MelchioraWańkowicza,znanego
zpostulatuposzerzeniaramkonwencjipoprzezzrównaniereporterówzbele‑
trystami,orazKrzysztofaKąkolewskiego,któryprzeciwstawiłliterackiejkreacji
autorskąkoncepcjęestetykifaktu3.Wspomnianądwubiegunowośćreportażupisa‑
nego–postrzeganegotyleżwkategoriiflzwierciadła”rzeczywistościspołecznej4,
1Wszystkiecytatyprzytoczonozgodniezpisowniąoryginalną.
2Tezaopogranicznościbywajednakobecniepodważana.AnalizujączachodzącywPolsce
odwrótliteraturyodfikcjiartystycznejirównoczesnyzwrotutworówniefikcjonalnych
wsferęliteracką,SewerynaWysłoucheksponujezmianędotychczasowegostatusuflrepor‑
tażu,któryczytanyjestjakpowieśćiktóregodziśniktjużnienazwiegatunkiem»pogra‑
nicznym«”(S.Wysłouch:Ruchomegraniceliteratury.W:Ruchomegraniceliteratury.Wkręgu
teoriikulturowej.Red.S.Wysłouch,B.Przymuszała.Warszawa2009,s.14).Niesposóbod‑
mówićsłusznościopiniiowzmożonejliterackościnajnowszejpolskiejprozyreportażowej.
Wydajesięjednak,żepogranicznywymiarreportażujestnadaldostrzegalny,choćwynika
onnietylezoscylowaniatejformygatunkowejmiędzydyskursemliterackimipublicy‑
stycznym,ilezjejgeneralnegolokowaniasięnapograniczuwieluróżnychdyskursówme‑
dialnych.Tozałożeniezostanieszerzejrozwiniętewdalszejczęściksiążki.
3Zob.M.Wańkowicz:Oposzerzeniekonwencjireportażu.W:Idem:OdStołpcówpoKair.Warsza‑
wa1969,s.5–31;K.Kąkolewski:Wokółestetykifaktu.flStudiaEstetyczne”1965,t.2,s.261–
270.ŚwiadectwemwarsztatowegosporuobuautorówjestopublikowanyprzezKąkolew‑
skiegowywiad-rzekazWańkowiczempt.Wańkowiczkrzepi(Czytelnik,1973).
4Zob.J.Lovell:Notatkioreportażu.W:Reportaż.Wybórtekstówzteoriigatunku.Wyb.ioprac.
K.Wolny.Rzeszów1992,s.24.Przedr.za:flŻycieLiterackie”1961,nr37
,38,40.
11
