Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Lwówwlatachautonomii
13
całaideapokazaniaprzemysłowychikulturalnychdokonańnaroduodlatpozostającego
wniewoli.Wpawilonachwystawowychprezentowanonietylkodorobekprzemysłowy
kraju,aletakżeefektypracynapoluoświaty,naukiikultury.
Ożywieniegospodarcze,przyswobodziestowarzyszeń,zaowocowałopowstaniempo
1867rokulicznychstowarzyszeńrzemieślniczych,handlowych,którestawiałysobiezacel
rozwójkrajowegorzemiosłaihandlu,jakIzbaRękodzielniczaiIzbaKupiecka.Działałyteż
stowarzyszeniazwiązanezprzemysłemkrajowym,np.CentralnyZwiązekGalicyjskiego
PrzemysłuFabrycznego,LigaPomocyPrzemysłowejczyKrajowyZwiązekPrzemysłowy.
Pomocąfinansowąkupcomiprzemysłowcomsłużyłypowoływanezwiązkizarobkowe
gospodarcze,jaknp.GalicyjskiBankKredytowy(1873),KrajowyFunduszPrzemysłowy
(1887),czyLigaPomocyPrzemysłowej(1904).
RozwójekonomicznyGalicjihamowałyjednakprzesileniaikryzysyekonomicz-
ne,zktórychnajsilniejszymbyłpowszechnykryzysw1873roku.Słabszeponawiałysię
w1882,1891roku1,powodująctrudnościfinansowewfunkcjonowaniugminyiprywat-
nychprzedsiębiorców,np.księgarzy.Dodatkowonakłopotyfinansowerzutowałypojawia-
jącesięklęskiżywiołowe,jakiemałymiejscewlatach1885,1886,1889.Długotrwałeoży-
wieniegospodarczezapoczątkowanew1895,zniewielkimiprzesileniamiw1900i1907,
trwałodo1913roku2.
DrugapołowaXIXwieku,wmiaręumacnianiasięsamorządugminnego,byłaczasem
rozbudowyiporządkowaniamiasta.Podjętejużw1841rokupracenadzasklepianiemPeł-
twi,zakończonew1905,zmieniływyglądcentrummiasta.Wyznaczonowówczasszeroką,
reprezentacyjnąaleję-WałyHetmańskie,przechodzącądalejwulicęAkademicką.Wtej
częścimiastapowstałymonumentalnebudowle,m.in.zamykającyWałygmachTeatru
Miejskiego,wedługprojektuZygmuntaGorgolewskiego,zbogatymwystrojemrzeźbiar-
skim,budynekGalicyjskiejKasyOszczędnościwedługprojektuJulianaZachariewicza,
uznawanyzajedenznajpiękniejszychwmieście,bogatorzeźbionyiwyposażonygmach
MuzeumArtystycznego,czybudynekHotelunGeorge”
.
Wmieściewznoszonorównieżokazałebudowlerządowe-gmachSejmuKrajowego
(1877-1881,wedługprojektuJuliuszaHocherberga),ozdobionyalegorycznymirzeźbami
LeonardaMarconiego,zbogatodekorowanąklatkąschodową,budynekSąduGalicyjskie-
go(1893,architektFeliksKsiężarski,awnętrzewedługprojektuL.Marconiego).Wzno-
szonoteżbudowlesakralne,m.in.kościółśw.ElżbietywybudowanywedługprojektuTeo-
doraTalowskiego(1900-1912).
Urbanistycznemurozwojowimiastasprzyjałarangastolicyprowincji,cozapewniało
środkiinwestycyjne.Naplacach,wparkachustawianopomniki,m.in.JanaKilińskiego
(1894,dłutaJulianaMarkowskiego),AleksandraFredry(1897,LeonardaMarconiego),
JanaIIISobieskiego(1898,TadeuszaBarącza),AdamaMickiewicza(1905,dłutaAntonie-
goPopiela),czyusypanyzinicjatywyFranciszkaSmolkiKopiecUniiLubelskiej(1869).
Władzemiastawprowadzałystopniowonowoczesnerozwiązaniaiudogodnieniako-
munalne,zzastosowaniemnowychzdobyczytechniki.Stwarzanotymsamymmieszkań-
1
S.Hoszowski,EkonomicznyrozwójLwowawlatach1772-1914,Lwów1935,s.94.S.Hoszowski
wymieniałteżnpopłochykryzysowe”
,któremiałymiejscew1876,1884i1887roku.
2
Tamże,s.60.
