Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30|BadanianadstarożytnymEgiptemwPolsce
(1549-1616),któredoczekałysięwciąguXVIIiXVIIIwiekulicznychwydań38.
Cociekawe,krążyłypoPolscetakżewodpisachrękopiśmiennych39.Wtymsa-
mymczasiepamiętnikiRadziwiłładoczekałysięlicznychtłumaczeńzjęzyka
łacińskiegonapolski40iinnejęzykinarodoweówczesnejEuropy41.
Pozawspomnieniamiidewocjonaliamiztakichwyprawprzywożonoteż
innenpamiątki”.Należypamiętaćrównież,żeówczesnaEuropabyłaowładnię-
tazachwytemnadantykiemijegoosiągnięciamiwsztuce.Poszukiwanodzieł
ztegookresuitworzonokolekcje.Ichwłaścicieleudostępnialijerównieżosobom
postronnym,nierzadkobypochwalićsięswymizbiorami.
Wydajesię,żerównieważnymświadectwemdużegozainteresowaniastaro-
żytnymEgiptemwPolscejestniebywałejwielkości,jaknaoweczasy,boliczą-
ceaż50egzemplarzyzamówienieuwydawcy(wweneckiejoficynieAldaMa-
nutiusza,ok.1450-1515)przezkrakowskiegoksięgarzaidrukarzaJanaHallera
(ok.1467-1525)nawydanew1497rokudziełoJamblichaDemysterisAegypto-
rum42.Chybazasadniemożemyprzypuszczać,żeHaller,któryjakmałoktoznał
wartośćpieniądza,zamierzałsprowadzićteksiążki,kierującsiębądźtokonkret-
nymizamówieniamizainteresowanych,bądźteż-użyjmynowszegopojęcia-
precyzyjnymrozpoznaniempotrzebówczesnegorynku.Należypamiętać,żejest
toepokarozwojubibliotekprywatnych.Wwieluinwentarzachbibliotecznych
38JegowspomnieniazpielgrzymkidoczekałysiękilkuwydańwwersjiłacińskiejwBunsbergae
(Braniewo)1601,wAntwerpiiw1614,wJaurinum(RabanaWęgrzech)w1753,wKrakowie
w1765.
39
Zob.Alexandrowicz1976.Fiedorova(2014,s.194-200)znalazłatakże12rękopisówztłuma-
czeniaminajęzykrosyjskiwspomnieńRadziwiłłazpodróży.Jejzdaniempowstałyonenabazie
polskiegotłumaczeniaAndrzejaWargockiego,wydanegow1628roku.
40WpolskimtłumaczeniuWargockiegowKrakowiewlatach:1607,1609,1611,1617,1628,1683,
1745,1756iweWrocławiuw1847roku.WXXwieku,podotarciudooryginalnychrękopisów
wspomnieńRadziwiłłowskich,wydałjeponowniejew1925rokuJanCzubek,awroku1962,
używającinnychkryteriówedytorskich,LeszekKukulski.
41
Niemieckiewlatach1603iw1609(wydaneweFrankfurciewzbiorze:ReisebuchindasHeili-
geLand);rosyjskiew1787i1879(toostatnieprzygotowanedodrukuprzezPietraGi’ltebrandta
(1840-1905),w2009rokuwRiazaniuiw2014(wopracowaniuIrinyFiedorovej,s.202-410
[tekst],s.568[komentarze]).W1990rokuporazpierwszywersjęTreterowskąwydaławjęzyku
litewskimOnaMatusevičiūtė,aw1994rokuukazałasiębiałoruskawersjajęzykowapamiętni-
kówwprzekładzieSiargiejaŠupa,bogatoilustrowanarycinamizdziełsiedemnasto-iosiem-
nastowiecznych.Zauważyćmożnarenesanszainteresowaniapamiętnikami,atakżepamiętnika-
rzem,któryrównieżdoczekałsięwieluopracowaćbiograficznych.WjęzykuniemieckimThomas
SchneiderwydałteżfragmenttychpamiętnikówobejmującypodróżpoEgipcie(Schneider1990).
42
Zob.Rokosz1981,s.131.ZamówioneprzezHalleraw1506rokuksiążkirokpóźniejodbierał
zoficynyAldaManucjuszainnydrukarzkrakowski,HieronimWietor-zob.Rokosz1982,s.188.
Wbibliotekachpolskichzachowałosięosiemegzemplarzywydanejw1497rokuwtejoficy-
nieksiążkiJamblicha.Niewiemyjednak,czywszystkiepochodząztegozakupu(Rokosz1982,
s.196).
