Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Studianadcywilizacjąstaroegipską|31
pochodzącychztejepokiczynawettestamentachosóbprywatnychodnajdujemy
tytułylicznychdziełpisarzyantycznych,atakżeautorównowożytnych,skąd
możnabyłouzyskaćwiadomościostarożytnymEgipcie43.
WśródówczesnychdrukówwydawanychwPolscedużeznaczeniedlapopu-
laryzacjiwiedzyoświeciemiałykalendarzeizielniki44.ZXVIwiekuzachowały
siętylkodwapolskiezielniki-ZielnikStefanaFalimierza45iHerbarzMarcina
Siennika46.Treśćichwdużejmierzesiępowtarza,zwłaszczaprzyopisiezastoso-
wanialekupowstałegonabaziemumii,alemimotosąinteresujące.Zichtreści
wynika,żewtymczasiewPolsce,podobniejakiwcałejEuropie,wykorzystywa-
nomumiejakoingrediencjędoprodukcjiwielulekarstwstosowanychzewnętrz-
nieiwewnętrznie47.Potwierdzenietakiegozastosowaniamumiiiichobecności
naziemiachpolskichodnajdujemynaprzykładwinwentarzukrakowskiejapteki
z1518roku48,atakżewpodręcznikachmedycyny.Wydajesię,żesprowadzano
jedoEuropygłówniezapośrednictwemkupcówwłoskich(weneckichigenueń-
skich),mającychlicznekontaktyzEgiptem.
WKrakowiew1590rokuukazałosiędziełogreckiegoromansopisarzazIII
lubIVwiekun.e.HeliodoraAethiopica,wpolskimtłumaczeniuAndrzejaZa-
charzewskiego49.Wtymmiejscunależałobypodkreślić,żeautoremnajstarszego
43
Zob.np.JanHanowicz,BibliothecaaliasconsignatiogeneralislibrorumarcisNeswisiensis
perclassesdispositorumissuetimperioill.Dno.Lud.RadziwiłłMarschalisupremiMDL(Bi-
bliotekaKórnicka,rpsnr1320),czywydanydrukiemkatalogbibliotekipodręcznejJanaJonstona
(Sadowska1975).
44
TakpopularnewtymokresiewEuropiedrukowanezielnikimiałyswójpierwowzórwwyda-
nymw1484rokuwoficyniemogunckiegodrukarzaPeteraSchöffera(przed1430-1503)Herba-
rius.
45
StefanFalimierz(innawersjaFalimirz,XVIw.)-pochodzącyzRusi,związanyzdworem
wojewodypodlaskiegoJanaTęczyńskiegozKraśnika.
46Siennik1568,list109;MarcinSiennik(pierwszapoł.XVIw-ok.1588)-mieszczaninkra-
kowski(Garbary),zwanyteżHeuwrecher,Pelczman;lekarz,tłumaczksiążekzjęzykałacińskie-
goiniemieckiego;pełnąbibliografięzob.Bibliografialiteraturypolskiej.NowyKorbut,t.III,
s.232-234.
47Germer(1997,s.96)pisze,żewNiemczechjeszczew1924rokumożnabyłokupićwfir-
mieE.MerckzDarmstadtu,produkującejlekarstwa,mumię(nMumiaveraEgyptiaca”)wcenie
12złotychmarekzakilogram.
48Ptaśnik1936,t.V,s.148;pełniejszywykazzob.Urbanik,Rzepiela2002.
49Przekładtenniejestnajwyższejwartości,tymbardziejżedokonanyzostałznienajlepsze-
gotłumaczenianiemieckiegoJohannaZschoraz1554roku.AndrzejZacharzewski(Estreicher
podajebłędnieimięJan)działałwdrugiejpołowieXVIwieku,byłzapewneduchownymprote-
stanckim,wiemytylko,żew1588rokuprzebywałwNowogródku.PonowniewydanoHeliodora
w1603rokuwKrakowieiw1606wWilnie.Kolejnyprzekładukazałsięw1663rokutakże
wKrakowiepodnowymtytułem.Byćmoże,jaksądziKarolEstreicher,zostałwtymwydaniu
wykorzystanyprzekładZacharzewskiego,aleniematakiejpewności,ponieważjedynyzachowa-
nywówczasegzemplarztegowydaniazaginął,niewidziałgozresztąjużEstreicher.Najnowszego
