Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Statusintensyfikatora―problemymetodologiczne
zakresdotychjednostek,którewsposóbsystemowyprzekształcająjednostki
wstrukturybądźsygnalizująstatussyntaktycznyjednostek(Wróbel,1995).
WujęciuMaciejaGrochowskiegowyrażeniafunkcyjnesąopisywanejako
jednostkimeta,spozapoziomuprzedmiotowego.Pozostałeichcechywynika-
jąztejwłaściwości:wyrażeniafunkcyjnetofljednostkileksykalne,któreniesą
zdolnedosamodzielnegokonstytuowaniazdania(wterminologiitradycyjnej:
dozajmowaniapozycjiorzeczeniaiorzecznika)ijakotakieniemogąsta-
nowićczłonówrelacjiodniesieniaprzedmiotowego,którejprzeciwczłonami
sąobiektyistanyrzeczypozajęzykowe.[ś].Wyrażeniafunkcyjnewchodzą
wrelacjewyłączniezinnymiobiektamijęzykowymijakowyrażeniametapre-
dykatywne(jednostkileksykalne)lubczęścipredykatówwłaściwych(części
jednostek).Pełniąwięcfunkcjęintratekstualną.”(Grochowski,1997:83―4).
Badaniajęzykoznawczepokazują,żeniezależnieodteoretycznychroz-
ważańwielejednostekwymykasiętradycyjnymklasyfikacjom―zkoleiich
analizawzbogacarozważaniateoretyczne.Wydajesię,żejeszczedługonie
będziezgodnościcodoopisuichmiejscawsystemie,takżedlatego,żesami
badaczemająświadomośćniezbadanegopola;niemożnateżoczekiwać
wtymzakresieopisuusystematyzowanego(iugruntowanego!).Różnice
klasyfikacyjneniewynikająjedyniezprzywiązaniadookreślonejklasyfika-
cji;sąprzedewszystkimwynikiemsposobuwidzeniajęzyka,acozatym
idzie―takżepojęćkonstytucyjnychdlajęzyka,wtympojęciaskładni,którą
wnajprostszysposóbmożnazdefiniowaćjakołączeniejednostekwwiększe
całości.Pozostajejednakciągleszerokiepoledlainterpretacjiflłączliwości”:
jakwyrażeniamogąsięłączyćwwiększecałości?Przybardzoformalnym
rozumieniutejłączliwościogromnagrupawyrażeńfunkcyjnychznajdzie
siępozazdaniem,ponieważjestwschemaciezdaniowymnieprzewidziana.
Jednocześnieoznaczato,żetakrozumianaskładniawogóleniebierzepod
uwagęichopisu.Wyrażeniatejednaksączęściąjęzyka;niesąpozasyste-
mem.Potrzebnesązatemkryteriaichwyznaczania,ateopierająsięzwykle
nawłaściwościachłączliwości,zwłaszczażejednostkitesąnieodmienne,co
wykluczazastosowaniekryteriówmorfologicznych.Wyrażeniawymagają
analizy,samazaśanalizaprowokujedodyskusjinadbardziejfundamen-
talnymipojęciamijęzykoznawstwaizasadamiopisu.Ponieważporuszamy
sięnapoluwzględnienowymdlabadańjęzykoznawczych,zaakceptować
trzebastałąweryfikacjęprzyjmowanychwnioskówizałożeń.
Podsumowując:pojęcieflwyrażeńfunkcyjnych”odnosisiędotychwyra-
żeń,któreniemająstatusuprzedmiotowego,tj.odnosząsiędosamegojęzyka.
Niesązatemsamodzielnewtymsensie,żeniemogąbyćsensownieużyte
bezodniesieniadowypowiedzeniai/lubsystemujęzykowego.Tejednostki
metatekstoweimetajęzykowestanowiągrupęniejednorodną.Ichstatusjest
ciągleprzedmiotembadań,apróbyopisuiklasyfikacjisąściślepowiązane
zprzyjętymikryteriamitejklasyfikacji.Powyższewłaściwościcharakterystycz-
15
