Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Częśćpierwsza:Charakterystykawyrażeńintensyfikujących
nesątakżedlaintensyfikatorów,którymprzypisujemystatusmetapredykatu
(por.pojęciemetapredykatuwujęciuJadwigiWajszczukiMagdalenyDa-
nielewiczowej:Wajszczuk,2010;Danielewiczowa,2012,zob.równieżpojęcie
operatorametapredykatywnegoprzyjętegoprzezautoróww:SGPP
,2014:27).
1.2.Intensyfikatoryjakooperatorymetapredykatywne
Charakteryzowaneintensyfikatorywwiększościklasyfikacjiuznawane
byłyzaprzysłówki(por.Grzegorczykowa,1975,1999;Małdżiewa,Bałtowa,
1995;Węgiel,1995;Zaron,2003).Pamiętaćjednaknależy,żeklasaprzysłów-
kówzwyklejestcharakteryzowanazapomocąkryteriównegatywnych,które
odróżniająleksemyprzysłówkoweodinnychleksemów,aleniedefiniująprzy-
słówkawsposóbpozytywny.Wtensposóbdoklasyprzysłówkówweszły
jednostkiobardzoróżnymcharakterze(por.teżSaloni,Świdziński,2001).
ZaJadwigąWajszczukprzyjmujemy,żeintensyfikatory―wbrewpo-
wszechnejtradycji3―należądojednostekmetapredykatywnych.Koncep-
cjaoperatorówmetapredykatywnychwymagaodwołaniadopropozycji
podziałuleksemówJadwigiWajszczuk;różnisięonaradykalnieodwcze-
śniejszychklasyfikacjiinadalstanowiprzedmiotbadańautorki(Wajszczuk,
2005,2010).Podziałleksemówustalapozycjęmetapredykatówwsystemie.
Punktemwyjściajestwnimoddzielenieleksemówodtego,coniema
charakterujęzykowego.Pierwszymkryteriumpodziałuleksemówjestich
zdolnośćwchodzeniawzwiązkisyntaktyczne.Leksemyspełniającetenwa-
runek,nazywanesyntaktemami,stojąwopozycjidoparataktemów,które
reprezentujązwiązkiopartenawspółwystępowaniu.Kolejnymkryterium
podziałusyntaktemówjestodpowiedźnapytanie,czyleksemyotwierają
3NaosobnąuwagęzasługujepodziałzaproponowanyprzezHenrykaMisza.Po-
działtenjakojedynyuwzględniaosobnąklasęintensyfikatorów,którąautorcharak-
teryzujewnastępującysposób:flObejmujesyntaktemycałkiem,zupełnie,dosyć,bardzo,
nader,nadzwyczaj,niezmiernie,za,zbyt,zanadto,prawie,niemal,trochę,coraz,lekko,mocno
itp.Funkcjonująonejakopodrzędnikiwobecprzymiotnikówiprzysłówków(wstopniu
równymlubwyższym),aniektórerównieżwobecrzeczownikówiczasowników.Zbli-
żająsiędoprzysłówków[ś]”(Misz,1967:55).Zewzględunapodobieństwomiędzy
intensyfikatoramiaprzysłówkamiMiszporównujeobieteklasy,zestawiająckonteksty
całkowiciewspólne,kontekstycałkowiciewyłączająceorazkontekstyczęściowowspólne
iczęściowowyłączające.Zestawienietopokazuje,żewprzypadkuintensyfikatorów
iprzysłówkówbrakkontekstówcałkowiciewspólnych,natomiastbardzodużojestkon-
tekstówcałkowiciewyłączających(Misz,1967:60,62,69―70,71).Natejpodstawieautor
dowodzi,żeprzeciwstawienieintensyfikatorówiprzysłówkówopierasięnapodobnych
danych,coprzeciwstawienienp.rzeczownikówiczasowników(Misz,1967:72).
