Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolskiepolewładzywXXwiekujakogeneratorznaczeń…
15
dorekonstrukcjiprocesówzmianspołecznychwprzeszłości.Jakpokazujewtym
tomiem.in.ValentinBehr,empirycznebadaniaelithistorycznychnietylkosą
możliwe,aletakżemogąbyćbardzoowocne.Rekonstrukcjapolawładzymoże
jednakżeopieraćsięnamniejprecyzyjnychdanychisłużyćdostawianiahipotez
codofunkcjonowaniakonkretnychspołeczeństwwprzeszłości.Wtakiprzede
wszystkimsposóbbędęstarałsięwykorzystaćowopojęciewtymtekście.
Ponieważnieopieramsięnaszczegółowychbadaniachempirycznych,będzieon
wznacznymstopniuzbioremhipotezipropozycjiinterpretacyjnychniedokońca
ugruntowanychwsystematycznychnowychbadaniach,szczególnieilościowych.
Jaksądzęjednak,nawetkonstruowaniehipotezczywskazywanietrudności,które
napotykasięprzyzastosowaniupojęciapolawładzywodniesieniudohistorii,
zwłaszczaPolski,możeokazaćsięinspirującedladalszychpracbadawczych.
Jednązpodstawowychcharakterystyktego,coBourdieuokreślałjakopole
władzy,jestto,żemamydoczynieniazpolemnadrzędnymwobecwszystkich
innychpólwdanymspołeczeństwie.Coszczególnieważne,chodziopole
dominującerównieżnadpolempolitycznym(polempolityki).Tymczasemutoż-
samianiepolapolitycznegozpolemwładzy,acozatymidzie-postrzeganie
elitpolitycznychogólnie,jestczęstątendencjąwanalizachhistorycznychczy
politologicznych,atakżewuproszczonychinterpretacjachmodeluBourdieu.
Wwybranychokresachhistoriidanegokrajutakieujęcieutożsamiająceoba
polamożebyćniekiedywznacznymstopniuuzasadnione.Zanajlepszyprzy-
kładwprzypadkuhistoriiPolskiniechposłużytuczasstalinizmu,gdydało
siędostrzecniemalzanikautonomicznegopolapolityki.Polewładzywdużym
stopniuzostałozaśsprowadzonedoinstytucjonalniezdefiniowanegoDapa-
ratu”,awięcsilniezunifikowanegopolabiurokratycznego,którezastępowało
teżlubimitowałopolepolityczne.Jednaknawetwodniesieniudotegookresu
możnasobiestawiaćpytanie,czynieistniałyżadneelitarneśrodowiskakon-
kurencyjnewobecelitpartyjno-państwowych.Choćbywskazanianatzw.rząd
londyńskiczyinnegrupyemigracyjneorazniewpełnizależneodwładzśrodo-
wiskaelitarne(wprawdziepozbawionedostępudosferypublicznej),np.inte-
lektualistówalboklerkatolicki,mogąprowadzićdoniejednoznacznychodpo-
wiedzi.Jaksięzresztąwydaje,całkowiciewiarygodnegowyjaśnienianiemogą
dostarczyćnawetempirycznestudiawspółczesne.Atozewzględunaważną
cechępólspołecznych,naktórąwskazywałBourdieu.Otóżichgranice,kwe-
stiatego,ktomożebyćdonichzaliczony,aktoniematakiegoprawa,są
zawszejednązkluczowychstawekgrywkażdympolu.Podobniedziejesię
wpoluwładzy,wktórymnieustannietoczysięspórojegogranice,okooptację
lubwyłączeniezniegozarównoposzczególnychjednostek,jakicałychgrup.
Wewspółczesnychbadaniachempirycznychnadpolemwładzyrównieżtrwają
dyskusjenatematprzyjmowanychwnichzałożeń,którewistocieimplikują
sposóbwytyczeniajegogranic.Możnawyróżnićprzedewszystkimkryterium
pozycyjne,związanezpełnionymifunkcjami(formalne)itzw.kryteriumrepu-
tacyjne(kwestiawzajemnegouznania).Jednymzeźródełprzyjmowanychwtym
