Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
CzęśćI.Zagadnieniaogólne
wuchwytny,wymierny,częstonawetwidocznydlanabywcysposóbsąprzerzucane
(np.podatekodtowarówiusług,podatekakcyzowy,podatekodgier).
Znanyjestteżpodziałpodatkównabezpośrednieipośredniewedługinnegokry-
terium.Podatkamibezpośrednimiwtymujęciusąte,wwypadkuktórychprzed-
miotpodatku(to,cojestopodatkowane)iźródłopodatkusątożsame.Klasycznym
przykładembyłbytupodatekdochodowy,gdziedochódjestzarównoprzedmiotem
opodatkowania,jakiźródłemświadczeniapodatkowegoponoszonegoprzezpodat-
nikaztytułuosiąganiategodochodu.Trzebajednakzauważyć,żeźródłem-ściśle
rzeczbiorąc-świadczeniapodatkowegoniejestdochódjakotaki(botojestkatego-
riaprawna,abstrakcyjnaznatury),alezasobypieniężnepodatnika,któresąrealnym,
pieniężnymodpowiednikiemdochodu.Podatkamipośrednimibyłybywtymujęciu
wszystkiepodatki,którychprzedmiotniepokrywasięzeźródłemświadczeńpodat-
kowych.Jakoprzykładmożnawskazaćpodatekodnieruchomości,gdzieprzedmio-
temjestwładanienieruchomością,aźródłemświadczeniapodatkowegozasobypie-
niężnepodatnika.Klasyfikacjapodatkównabezpośrednieipośredniewedługtego
kryteriumjestobecniemniejrozpowszechniona.
Zewzględunarelacjępodatkudomiejscawstrumieniuzjawiskgospodarczych,jaki
przynosinowewartości,nadającesiędoprzejęciawformiepodatków,podatkimożna
podzielićnatepobieraneodgromadzonychzasobów(przychodoweidochodowe),
odposiadanychzasobów(majątkowe)iodzużywanychzasobów(konsumpcyjne).
Tenpodziałjestprzydatnyprzyprowadzeniupolitykipodatkowej,bokażdyztych
rodzajówpodatkówwywołujeinneskutkizarównowwarunkachgospodarowania
rozmaitychpodmiotów,jakiszerzej-wżyciuspołecznym.
Zewzględunakryteriumpodmiotowemożnawyróżnićpodatkiodosóbfizycznych
orazpodatkiodosóbprawnych,atakżepodatkiodinnychniżosobyprawnetwo-
róworganizacyjnych.Niemaprzytymprzeszkódsystemowych,abytensampo-
datekmógłobejmowaćzarównoosobyfizyczne,jakiosobyprawnebądźteżinne
jeszczekategoriepodmiotów.
Podatkimożnateżklasyfikowaćzewzględunaprzedmiotopodatkowania.Przed-
miotopodatkowaniajestzazwyczajsygnalizowanywnazwiepodatku,uwidocznio-
nejwtytuleustawy.Towskazanieniezawszejestprecyzyjne,naprzykładnazwa
npodatekakcyzowy”nicniemówioprzedmiociepodatku.
Wzależnościodtego,doktóregopoziomuorganizacjizarządzaniapaństwemtrafiają
środkizpodatków,podatkimożnapodzielićnacentralneorazlokalne.Wpań-
stwachfederalnych(np.USA)możnawyróżnićzregułypodatkifederalne,zktórych
przychodytrafiajądobudżetufederacji.Tenpodziałmacharakterściśleadministra-
cyjny,aprzywiązanieposzczególnychpodatkówdookreślonychpoziomówsystemu
zarządzaniapaństwemjestefektemdecyzjinaturypolitycznej.Zasadnewydajesię
