Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
76
CzęśćI.Zagadnieniaogólne
któreponosząichekonomicznyciężar(tj.nabywcówdóbriusługkonsumpcyjnych)
niżpodatkibezpośrednie.Osobakupującapaczkępapierosówlubtankującapaliwo
dosamochoduniekonieczniezdajesobiesprawęztego,jakistotnączęśćichceny
stanowiakcyzaiVAT.Podstawowąwadąpodatkówkonsumpcyjnychjestnatomiast
ichregresywność.Każdypodatekjestbowiempłaconypraktyczniezdochodu-albo
osiąganego,jakwwypadkupodatkudochodowego,alboteżwydatkowanego(ze
zgromadzonychuprzedniozasobówfinansowych),jakwpodatkachkonsumpcyj-
nych.Ponieważwolumenkonsumpcjipodstawowychdóbr(chleb,woda)jestpodob-
nywwypadkuosóbodochodachzarównowysokich,jakiniskich,oznaczato,że
podatekwliczonywcenętychdóbrbędziestanowićniewielkączęśćdochoduosoby
zamożnej,aznaczniewiększączęśćuosobyoniskichdochodach.Oznaczatoteż,
żepoodliczeniuoddochodukwotpodatkuzapłaconychwcenachtowarówbądź
usług,relacjamiędzydochodempozostałymdodyspozycjibędziejeszczebardziej
niekorzystnadlaosobyomniejszymdochodzie,niżprzyporównaniudochoduosią-
gniętegoprzezkażdąztychosób.Tojestwłaśniewadąpodatkówkonsumpcyjnych.
5.Podatkimajątkowe
Podatkimajątkowe-pozaszczególnymiprzypadkami,naprzykładokresywojen
czyrewolucjispołecznych-sązzałożenianastawionenienaograniczeniemasy
majątkujużposiadanegoprzezpodatnika,alenaprzejęcieczęścidochodu,jaki
zazwyczajwiążesięzdysponowaniemprzezpodatnikamajątkiemiosiąganiem
rzeczywistychlubimplikowanychkorzyściztegowynikających.Możetojednakdo-
tyczyćitakiegodochodu,któryniejestpowiązanyzmajątkiem;wtejsytuacjiwystę-
pujewistocierzeczypodwójneopodatkowaniedochodu-razpodatkiemdochodo-
wym,adrugirazpodatkiemdenomineodmajątku,alewrzeczywistościpłaconym
zpozostałegodochodu4.
Tonawiązaniedodochoduczyteżpoziomuosiąganychkorzyścijestpośrednieibar-
dzoogólne,gdyżwposzczególnychprzypadkachrozbieżnośćmiędzywartością
posiadanegomajątkuorazmożliwościamipłatniczymi,determinowanymiprzede
wszystkimprzezpoziombieżącychdochodówposiadaczanieruchomości(itonieko-
nieczniepłynącychzfaktuposiadanianieruchomości)możebyćznaczna.
Opodatkowanienieruchomości(najbardziejznaczącywpolskichwarunkachsub-
stratmajątku)usprawiedliwiafakt,żezwiązkipublicznoprawneponosząokreślone
wydatkinainfrastrukturęobsługującątenieruchomości,awydatkiteniezawsze
iniewcałościsąrekompensowaneopłatamiczydopłatamizestronyużytkowni-
ków.Opodatkowanienieruchomościjestteżwokreślonejmierzeodpłatązazajęcie
naceleprywatneprzestrzenipublicznej-wdanymczasie,wtymsamymmiejscu
4B.Brzeziński,Prawo...,s.177in.
