Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
szlachty(por.Borowski1998,17),faktyczniezaśinteligencjatowy-
twórEuropypooświeceniowej,ukształtowanyostateczniewXIX
iXXwieku.J.Chałasińskipodkreśla,żemianeminteligencjiokreślano
wwiekuXIXskupiska„[ł]krytyczniemyślącychosobowości[ł]”,
czyliśrodowiskamłodzieżylegitymującejsięwykształceniemuniwer-
syteckim(Chałasiński1958,48).Inteligentbyłbytozatem,popierw-
sze,„[ł]człowiekwiedzy[ł]”(Lipiec1998,227),podrugiezaś-
człowiekostrożnie,sceptycznie,nieufnie,alerozważniedążącydonaj-
lepszegorozwiązaniastawianychkwestii(por.Lipiec1998,229-230).
Zjęzykoznawczegopunktuwidzeniamianeminteligencjiokreśla
siętęklasę-warstwęspołeczną,którastoinastrażyistalerozwija,
wmowieipiśmie,polskijęzykliteracki,awięcponaddialektalną
odmianępolszczyzny,podstawowyskładnikświadomościiidentyfi-
kacjinarodowejPolaków(por.Kurzowa1998,165).Powtórzmyza
A.Gieysztorem,„[ł]żeinteligencjatworzy[ten-uzup.H.K.]język
jakonarzędziepoznaniaświata[ł]”(za:H.Kurkowska1986,17).
WSłownikujęzykapolskiegopodhasłeminteligencjaczytamy,iż
jestto„[ł]warstwaspołecznaludziwykształconychzajmującychsię
zawodowopracąumysłową,zwłaszczatwórczościąkulturalną,nau-
kową,artystycznąitp.[ł]”(Słownik1978,797).J.Szczepańskidzieli
inteligencję„[ł]natrzyzasadniczekategoriesocjologiczne:twórców
(tworzącychwartościartystyczne,naukowe,ideologiczne,moralne
itp.),ekspertówposiadającychwiedzęwyspecjalizowanąistosujących
jąwpraktyce(lekarze,prawnicy,nauczyciele,inżynierowieitechnicy
itp.)orazpracownikówbiurowo-administracyjnych[ł]”(Szczepański
1973,67).Wedługbadacza„[ł]wieluteoretykówinteligencjizajej
istotną,dopewnegostopniawspólnąwszystkimzawodominteligenc-
kim,cechęuznajejejstosunekdokultury.Jeżelinawetniebędzieto
twórczość,tonapewnobędzietouczestnictwowwartościachkultury,
doktóregoludziewszystkichzawodówinteligenckichsąprzygotowa-
nidziękiwykształceniuzdobytemuwszkołachśrednichiwyższych.
[ł]Wykształcenieczynizinteligencjizbiorowośćpredestynowaną
doodbioruwartościkultury[ł]”(Szczepański1991,120).
