Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wynikazarchaicznegoioryginalnegotworzywanajstarszychdwuzwrotek(42wyrazy,
12wersów):
Bogurodzicadziewica,BogiemsławienaMaryja,
UtwegosynaGospodzina,matkozwolena,Maryja!
Zyszczynam,spuścinam.
Kyrieleison
TwegodzielaKrzciciela,bożycze,
Usłyszgłosy,napełńmyśliczłowiecze.
Słyszmodlitwę,jążnosimy,
Adaćraczy,jegożprosimy:
Anaświeciezbożnypobyt,
Pożywocierajskiprzebyt.
Kyrielejson.
Historycyliteraturyijęzykoznawcyprzeprowadziliwręczdetektywistycznebadania
każdegosłowa,zwrotu,wersu,zdania,przenośniisymbolutegooryginalnegoiwyjątko-
wegoutworu.Tedwiepierwszezwrotkizawierająprastareformygramatyczneiwyrazy-
hapakslegomenawnaszymjęzyku(m.in.pierwszesłowo-tytuł),azadziwiająkunsztem
zwięzłości.Stwierdzasię,żepieśńjestnawskrośoryginalna,nienaśladujewzorcówłaciń-
skich,czeskichlubbizantyńskich,cowowychczasachniebyłoistotne,gdyżceniłosię
wysokodoskonałenaśladownictwowzorów.
Bogurodzicawrosławnasząhistorięiżycienarodu:dopisywanonowejejczęści(ko-
niecXVw.-15zwrotek;wiekXVI-22zwrotki).Długoszstwierdził,żeśpiewanojąpod
Grunwaldem(zachowałysięnutypieśni),przypisywanojąnawetśw.Wojciechowi.Arcybi-
skupJanŁaskiumieściłtekstnapierwszej,awięcuprzywilejowanejstroniezbiorupraw,
zapisanychwjęzykuojczystym(1506),cokontynuowaliprawnicy-następcy.Jejtrawesta-
cjidokonalipowiekachJuliuszSłowackiiKornelUjejski,aHenrykSienkiewiczwpisałją
wświadomośćwszystkichczytelnikówKrzyżaków,coutrwaliłwizualnieisłuchoworeży-
serfilmu,ukazującobrazowodostojeństwoipatosnaszegohymnu:carmenpatria.
OkilkadziesiątlatstarszytekstzXIIIwieku,toznanenamKazaniaświętokrzyskie.
Znówtocząsięsporywśródjęzykoznawcówoczasnapisaniazwięzłychioryginalnych
artystycznietekstów,wygłaszanychzokazjidwuświątiflimieninBczwórkiświętychwpo-
rządkukalendarzowym:Michała-29września,Katarzyny-25listopada,Mikołaja-
6grudnia,BożegoNarodzenia;TrzechKróliorazdzieńMariiPanny-2lutego.Niema
natomiastsprzeciwówcodotalentuanonimowegoautorawprzedstawianiuargumentacji.
Znajomościartystycznegopisaniadowodziopanowanietzw.artesdictandi,aznajomość
polszczyznypotwierdzakompetencjawdoborzepolskiegosłowaznieobecnymiwin-
nychzapisacharchaicznymiformamigramatycznymiizapomnianąleksyką.Otofrag-
mentyfilologicznejocenyartyzmusłownegonaszegozabytkurówniekunsztownegoicen-
negojakromańskieigotyckiekatedryiichwykutekamiennereliefyiepitafia:
flPisowniaKazańrównieżreprezentujestanbardzodawny,kiedynieużywanojesz-
czezasadniczodwuznaków(zwyjątkiemch),ponieważtopołączeniebyłoznaneiwłaci-
nie,aposzczególnegłoskipolskiestaranosięoddawaćzapomocąpojedynczychliter
łacińskich[...].Wszystkienosówkioznaczanesąjednąliterąprzypominającągreckief
36
