Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
Charakterystycznedlazinstytucjonalizowanychformułruchu
młododemokratycznegodziałającychwczasachPRLbyło,mające
swójpierwowzórjeszczeprzedwrześniem1939r.,wielopłaszczy-
znowepowiązaniezeStronnictwemDemokratycznym.Obejmowało
onozarównokwestieideowe,jakiprogramoweorazorganizacyjno-
-statutoweipersonalne.SDwspółtworzyłonowysystemtzw.władzy
ludowej,konstytuującnajpierwBlokDemokratyczny,apotem–we-
spółzPolskąZjednoczonąPartiąRobotniczą(PZPR)iZjednoczonym
StronnictwemLudowym(ZSL)–tzw.trójpartyjnysojusz.Niebyłoby
wtymniczadziwiającego,gdybyniefakt,żebadaczedziejóworga-
nizacjipolitycznychmłodzieżypolskiejwewnioskachpłynącychze
swoichdociekańzwracająuwagęnaantysystemowewątkiwdzia-
łalnościzwiązkówmłodzieżywspółpracującychzSD.Publikujący
wczasachPRLBogdanHillebrandtwjednejzeswychnajważniej-
szychksiążekjednoznaczniezakwalifikowałfunkcjonującywczasie
październikowegoprzełomuZwiązekMłodychDemokratów(ZMD)
jakoorganizacjęopozycyjną1.BogusławMazurwswojejpowstałej
w1986r.pracysformułowałpodobniejednoznacznezałożenie,ztym
żewZMDwidziałdodatkowoprotoplastęipierwszeogniwoformu-
jącejsiępowojennej,antykomunistycznejopozycji2.MarekWierzbic-
ki,publikującyjużwspółcześniebadacz,charakteryzującZMDzpo-
czątkulat80.,nazwałjąlegalną,alemocnoniepokornąorganizacją3.
Wskazanakoincydencja,polegającanaaktywnościzorganizo-
wanejmłodzieży,powiązanejzewspółtworzącymsystemwładzy
StronnictwemDemokratycznym,orazjejczęstononkonformistycz-
napostawawobectegożniedemokratycznegosystemupolitycznego,
1BogdanHillebrandtpisałwwydanejw1982r.rozprawiem.in.:flCofnięcie
przezSDpoparciadlaZwiązkuMłodychDemokratówwypływałozniebezpiecznej
ewolucjiorganizacjinapozycjelegalnejopozycjipolitycznej.DziałaczeZMDzaczęli
wysuwaćhasłaipostulatyujawniająceichnegatywnestanowiskowobecniektórych
rozwiązańpolitycznychispołecznych,proponowanychprzezPZPRipopieranych
przezSD”.B.Hillebrandt,RuchmłodzieżowywPolsce.Zaryshistoriipostępowego
nurtu,Warszawa1982,s.302.
2B.Mazur,RuchWolnychDemokratów.Geneza,programidziałalnośćwoświe-
tleniuźródłowym(1956-1981),Opole1986.
3M.Wierzbicki,Ostatnibunt.Młodzieżowaopozycjapolitycznauschyłku
PRL1980-1990.Fakty,konteksty,interpretacje,Lublin–Warszawa2013,s.67.
