Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RedukcjaInnegowewnętrznegoijegoodzyskiwanie
29
2.Mniejszościnarodoweietnicznemająprawodotworzeniawłasnychinstytucjiedukacyj-
nych,kulturalnychiinstytucjisłużącychochronietożsamościreligijnejorazdouczestnictwa
wrozstrzyganiusprawdotyczącychichtożsamościkulturowej.
Symptomatycznedladokonującychsięprzemianbyłoto,żesprawamimniejszości
etnicznychzamiastMinisterstwaSprawWewnętrznychwnowymrządziezajmowałosię
MinisterstwoKultury.Jakośćtejzmianyzostałaokreślonajakoprzejściespodkontroli
nadzorcypodopiekęmecenasa42.Czyli,ujmująctojeszczeinaczej,mniejszościprze-
stałybyćpostrzeganejakoproblem,azaczęłybyćuważanezawartość.W2002r.po
razpierwszypowojniewNarodowymSpisiePowszechnympostawionopytanieona-
rodowośćijęzykojczysty43.Wreszcie,po14latachdebatowaniaposłówkilkukadencji
Sejmu,cowyraźniewskazuje,jaktrudnedlaoswojeniawpolskimspołeczeństwiesą
kwestiemniejszościowe,weszławżycieUstawaomniejszościachnarodowychietnicz-
nychorazojęzykuregionalnymzdnia6stycznia2005r.Choćniejestonazadowalająca
zpunktuwidzeniarealiówmniejszościowychwPolsce(wieleprawopieranaczynniku
ilościowym,cowprzypadkumniejszościjestzgrunturzeczyniewłaściwe,wyznaczając
przytymzbytwysokiejaknarealiapolskichmniejszościprogiprocentoweuprawnia-
jącedokorzystaniazpraw),totrzebawidziećwniejkamieńwęgielnydlabudowania
normalnejsytuacjimniejszościwpaństwiedemokratycznym.
Wszystkieteprzemianywsposóbistotnywpłynęłynajakośćżyciakulturalnego
ispołecznegomniejszości.Przedewszystkimuzewnętrzniłasięnaturalnaróżnorodność
dążeń,koncepcji,poglądów,strategii,działańwewnątrzsamychgrupmniejszościowych.
nWolnyrynekidei”takżewgrupachmniejszościowychzadziałałswobodąiotwar-
ciem.Ujawniłosiętoprzedewszystkimwpostacipowstaniawmiejsceczyobokdo-
tychczasowegomonopolistyszereguorganizacjimniejszościowych,którychcelemjest
generalnieochronairozwójojczystegodziedzictwakulturowego,wróżnorodnyjednak
sposób,zależnieodprofiluorganizacji,wiekuczyspecjalizacjijejczłonków,ichpoglą-
dówpolitycznych,dostępnychśrodkówimetoddziałania.
Wśrodowiskumniejszościbiałoruskiej,oboknadalaktywniedziałającegoBTSK,
powstałypo1989r.iZwiązekBiałoruskiwRP,BiałoruskieTowarzystwoOświatowe,
BiałoruskieTowarzystwoHistoryczne,StowarzyszenieDziennikarzyBiałoruskich,Bia-
łoruskieZrzeszenieStudentów,ZwiązekMłodzieżyBiałoruskiej,BiałoruskieForumSa-
morządowe,VillaSocrates,BiałoruskieTowarzystwoKulturalnenChatka”,Białoruskie
Kulturalno-NaukoweCentrumwPoznaniu,StowarzyszenieMuzeumMałejOjczyzny
wStudziwodach.ZwiązanadotychczaszBTSKnBiałowieża”przekształciłasięnato-
miastwniezależneStowarzyszenieLiterackienBiałowieża”.
Większośćztychorganizacjiwydajesweperiodyki,cospowodowało,żeśrodowi-
skobiałoruskiewPolsceoboknNiwy”posiadazróżnicowaneforapublikacyjne,często
wyspecjalizowanewdanejdziedzinie.Wymienićtrzebatenajważniejszeimiesięcznik
nCzasopis”(nЧасоп.с”),półroczniknBiałoruskieZeszytyHistoryczne”(nБеларуск.
42B.Berdychowska,Wobecmniejszości,nSpołeczeństwoOtwarte”1995,nr4,s.3.
43
Wynikitegospisuukazaływysokistopieńasymilacji(wprzypadkumniejszościukraińskiejiłem-
kowskiejliczbadeklaratywnychczłonkówtychwspólnotjestdziesięciokrotnieniższa,niżokreślałytodane
szacunkowe).JakoBiałorusinizadeklarowałosięwspisie48737osób,jakoUkraińcy-30957osób,jako
Łemkowie-5863osoby.
