Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RedukcjaInnegowewnętrznegoijegoodzyskiwanie
31
WażnąrolęodgrywająteżwżyciuspołecznościwschodniosłowiańskichwPolsce
towarzystwaibractwareligijne,związanezKościołemprawosławnymigreckokato-
lickim.Niewymieniamichtutaj,pomimożewiększośćznichwydajetakżeswojepe-
riodyki,istotnedlatożsamościmniejszościowej.Niechodzimitujednakoskrupulatne
zarejestrowaniewszystkichzjawiskpowiązanychzżyciemliterackimiprocesamiet-
nicznymiwśródmniejszościwschodniosłowiańskichwPolsce,alebardziejowskazanie
rozwojuczynnikóworganizujących,porządkujących,inspirującychczyaktywizujących
różneprocesyspołeczne,kulturalne,literackiewtaki,anieinnysposób.Ważnejestteż,
podkreślaneprzezemnie,znaczneuzależnieniemożliwościikierunkówrozwojowych
życialiterackiegoodprzyzwoleniawładznatakiczyinnycharakterrozwojubądźblo-
kowanietakiegorozwoju.Chcęukazać,jaktemożliwościwPolscezmieniałysięijak
wpływałynato,cowmniejszościowejprzestrzenitekstualnejrodziłosiępo1945r.
(aściślej,po1956r.).
ROLALITERATURYWINICJOWANIUZMIAN
Podkreśliwszy,codeterminowałorozwójliteraturyBTSK-owskiejczy,wznacznie
wyższymjeszczestopniu,literaturyUTSK-owskiej,równiewyraziściechcęwskazać,
jakzmieniałasięjejjakośćwnowychokolicznościachpolitycznych,atymsamymkul-
turowych.Procesykulturowe,jakwiadomo,choćuzależnioneodsystemuustrojowo-
-politycznego,odoficjalnychinstytucjipaństwowych,zazwyczajtworząawangardę,
wyprzedzajączyzwiastują,ajednocześnieprowokująprzemianywsystemie.Będąc
dynamicznymśrodkiemekspresji,formąwypowiedzijednostektwórczych,ceniących
idemonstrującychswąniezależność,usymboliczniająimanifestująwformacharty-
stycznychznakiczasu.Dlategoteżrzeczywistącezurąpomiędzyliteraturąorganizo-
wanąprzezczynnikipartyjneorazUTSKiBTSKniejestrok1989,tylkopocząteklat
osiemdziesiątych,gdyzasprawąnSolidarności”zachwiałsięświatmonopolistycznych
prawdiwyznaczanychodgórniewizjispołecznych.Byłtoteżczasistotnychwyzwań
dlaludzimłodych,określającychswątożsamość,projektującychprzyszłość.
Wśrodowiskumniejszościukraińskiejnapocząteklatosiemdziesiątychprzypadają
ważnedebiutyliterackieautorówbędącychwówczasjeszczestudentamiróżnychpol-
skichuczelni.W1982r.44debiutowałwLubliniejedenznajbardziejznanychwspół-
czesnychtwórcówukraińskiejdiaspory,TadejKarabowycz.Wtymżerokudebiutowała
utalentowanaJarosławaChrunyk.RokpóźniejwKrakowiezorganizowanoIKonkurs
MłodychTwórcówKulturyUkraińskiejwPolsce,którywprowadziłnascenęliteracką
kilkanazwisk,jakienastałejużzaczęłyistniećwukraińskimśrodowiskutwórczym.
Ofakcietegozasileniamłodymidebiutantamiskostniałegojużiinercyjnegopolalitera-
turyukraińskiejkomunikujezdużąwiarąwtrwałośćisiłęprzemianyznanyówczesny
krytykliterackiiredaktornNaszegoSłowa”,RomanHałan,twierdząc,żestałosięto
wczasiei
44Podajędatędebiutuukraińskojęzycznego.Polskojęzycznydebiutmiałmiejscew1980r.
