Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Odsielankigobelinówdomrokuczarnegomalarstwa...
31
hayquiennosdesate?(Czyktośnasmożerozwiązać?)przeistaczasięwjesz-
czebardziejponurewyobrażeniewDisparatematrimonial(Szaleństwomał-
żeńskie).WspomnianyjużtematzLapraderadeSanIsidro(ŁąkaSanIsidro,
1788)orazgitarzystazkartonówpowracająwponurymświecieCzarnych
malowideł.TwórczośćGoizmuszawięcbadaczy,byrozpatrywaćzawsze
jakocałość,wktórejposzczególneelementywnieuniknionysposóbwiążą
sięzsobą,cojednakniezacierazdumieniawobectakgruntownychprze-
mian,wobecsymbolicznychbłękitówiczerni.
Źródłaprzemian
Takróżnorodnatwórczośćrodzipytanieoźródłastylistycznychitema-
tycznychmetamorfoz.Napytanietopróbowałaipróbujenadalodpowie-
dziećcałarzeszabadaczy.Niewątpliwieodpowiedziszukaćnależywbio-
grafiiartysty,gdyż.jakpisałzafascynowanyGoyąhiszpańskifilozofJosé
OrtegayGasset.„Malarstwoniejestsposobembyciaściananipłócien,
alepraktykującychjeludzi,takjakpociągnięciepędzlem(pincelada)ozna-
czaporuszeniedłoniąkierowaneprzezzamysłartysty,będącyzawszepo-
chodnąjegożycia,któremubadaczmusiwnikliwiesięprzyjrzeć”22.
PrzyglądaniesiężyciuGoiniejestjednakłatwe,wiemyonimbowiemsto-
sunkowoniewiele.
Urodzony30marca1746rokuwaragońskiejwiosceFuendetodosnie-
opodalSaragossy,zmarłnaemigracjiwBordeauxwnocyz15na16kwiet-
nia1828roku.WMadryciewspiąłsięnaszczytykariery.W1789roku
otrzymałtytułmalarzakrólewskiego(pintordecámaradeCarlosIV),asześć
latpóźniejzostałdyrektoremAcademiadeBellasArtesdeSanFernando.
Wiemyjeszcze,żewroku1773ożeniłsięzJosefąBayeu,siostrąFrancisco,
podokiemktóregomalowałkartony.Wroku1818przeprowadziłsiędo
wspomnianejjużQuintadelSordo,aw1824wyjechałdoFrancji.Praw-
dopodobniewlatach1769.1771odbyłpodróżdoRzymu,anaprzełomie
1772i1773przeszedłciężkąchorobę.Jegokarierauwikłanabyławniezwy-
kletrudnąrzeczywistośćspołeczno-polityczną,couwydatniazwłaszcza
przesłuchanieGoiprzeztrybunałinkwizycji(1815)wzwiązkuznamalo-
waniemaktuLamajadesnuda(Majanaga,1797.1800)orazpostawieniearty-
22Zob.J.ORTEGAyGASSET:PapelessobreVelázquezyGoya.Madrid1987,s.54.Por.pol-
skiprzekładRajmundaKALICKIEGO.J.ORTEGAyGASSET:VelázqueziGoya.Warszawa1993,
s.53.