Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Odsielankigobelinówdomrokuczarnegomalarstwa...
29
mowychodwołańdotwórczościartysty.Pełnepsychologicznegowyczucia
portretyrodzinykrólewskiejiarystokracjiwystępująobokzłowrogichsa-
batów,pełnychupiornychwiedźmidemonów,którepierwszyrazpoja-
wiająsięw1788rokuobokświętegoFranciszka,czuwającegoprzyłóżku
umierającegogrzesznika,abyjużwkrótcenadobrerozgościćsięwwy-
obraźniGoi.
Tojednakwciążniewszystkieobliczaartysty.Jestonrównieżautorem
przerażającychwizjiwojny,którąwgraficznymcykluLosdesastresdela
guerra(Okropnościwojny,1810.1815)odzierazpatosu,pokazującgrozęśle-
pegookrucieństwaibezmiarludzkiegocierpienia.Tworzyponurestudia
oskarżonychprzezinkwizycję,niestroniącodironicznychkomentarzypod
adresemczłonkówtrybunału,takichjaktenumieszczonypodwizerun-
kiemjednegozeskazańcówPordescubrirelmovimientodelatierra(Zaod-
krycie,żeziemiasięobraca)15.Malujeświętych.czasemowyidealizowa-
nych,pełnychsłodyczytwarzach,ztradycyjnąpalmąmęczeństwawdłoni,
jakSantasJustayRufina(ŚwiętaJustaiświętaRufina)z1817roku,czasem
emanującychsiłągłębokiejwiaryiprzejmującej,prawdziwejpokory,jak
zaledwiedwalatapóźniejszaLaúltimacomunióndeSanJosédeCalasanz
(Ostatniakomuniaśw.JózefaKalasantego).AleGoyatotakżezagorzały
miłośnikkorridy,malującyniezwyklenowoczesnym,zamaszystympo-
ciągnięciempędzlawalkinaarenachiportretysławnychtoreadorów.Wla-
tach1814.1816tworzygraficznycyklTauromaquia(Tauromachia),ukazujący
historięiwspółczesnośćkorridy,apodkoniecżyciawracadotematuwse-
riiTorosdeBurdeos(BykizBordeaux,1825).Osobnemiejscezajmująza-
skakująconowatorskiefreskinamalowanew1798rokuwmadryckim
kościółkuSanAntoniodelaFlorida,przezniektórychhistorykówsztuki
uważanewręczzapodsumowaniecałejtwórczościGoi16orazzajeden
znajbardziejcharakterystycznychsymptomównowoczesnościjegoarty-
stycznejwizji17.AlejestteżiinnyGoya.malarznarodowy,którynaswo-
ichpłótnachzlat1808.1814Szarżamameluków2maja180818iRozstrzelanie
15MowaorysunkuzAlbumuCzlat1814.1824.
16Zob.np.M.J.RIVASCAPELO:LosfrescosdeGoya.Madrid1995,s.37.
17Zob.E.LAFUENTEFERRARI:Antecedentes,coincidenciaseinfluenciasdelartedeGoya.
Catálogoilustradodelaexposicióncelebradaen1932.Ahorapublicadoconunestudiopreliminar
sobrelasituaciónylaesteladelartedeGoya.Madrid1947,s.34.
18Wpolskiejliteraturzemożemyspotkaćsiętakżeztytułem2maja.MasakrawMadry-
cielubPowstanie2maja1808roku.por.FranciscoGoya.„WielcyMalarze.IchŻycie,Inspira-
cjeiDzieło”1999,nr77,s.23;R.HUGHES:Goya.Artystaijegoczas.Przeł.H.JANKOWSKA.
Warszawa2006,s.295.WtekstachhiszpańskichwystępujetytułEldosdemayode1808.La
cargadelosmamelucosenlaPuertadelSol,Eldosdemayode1808lubLacargadelosmamelu-
cosenlaPuertadelSol.por.V.BOZAL:FranciscoGoya.Vidayobra.Vol.2...,s.106;Francisco
deGoya.Obrasmaestras.Dir.J.CARRETEPARRONDO.Zaragoza1996[wydanienapłycie