Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Kształtowaniesiępółnocno-zachodniejgranicyPolskiwla-
tach1918-1920
1.WpływwydarzeńwWielkopolscenaludnośćpolskąPomorza
Zachodniego
Kryzysy,któredotknęłymocarstwazaborczewostatnimokresiewoj-
nyorazumiędzynarodowieniesprawypolskiejsprawiły,żenadziejePo-
lakównaodzyskanieniepodległościstawałysięcorazbardziejrealne.
Zaczętopodejmowaćdziałaniamającenacelustworzeniezalążkóworga-
nizacyjnychpaństwa.Powstawałykolejneośrodkiwładzy,dążącedoob-
jęciaswymzasięgiemposzczególnychdzielnicbądźnawetaspirującedo
rolirząduogólnokrajowego.Sytuacjatakatrwaładopołowylistopada
1918r.,kiedyRadaRegencyjnaprzekazałasweprerogatywypowracają-
cemuztwierdzymagdeburskiejJózefowiPiłsudskiemuifakttenuznały
wszystkieośrodkizaboruaustriackiegoiKrólestwaPolskiego,również
ustępującnarzeczprzyszłegoNaczelnikaPaństwa.
Niecoinaczejsytuacjawyglądaławzaborzepruskim.Głównym
ośrodkiemwszelkichpolskichinicjatywbyławówczasWielkopolska.Już
wpoczątkulistopada1918r.zistniejącegotajnegoCentralnegoKomitetu
ObywatelskiegoposłowiepolscydosejmupruskiegoiparlamentuRze-
szyorazprzedstawicieleorganizacjipolskichutworzyliwPoznaniujaw-
nąTymczasowąNaczelnąRadęLudową(TNRL).Wjejwładzach,Komi-
sariacieTNRL,zasiedliiks.StanisławAdamski,red.AdamPoszwińskiiWoj-
ciechKorfanty,reprezentującyodpowiednioWielkopolskę,KujawyiŚląsk.
Zzamierzeniaorganizacjatabyłaprzedstawicielstwemludnościpolskiej
całegozaborupruskiego
111111
1
.
1
A.Czubiński,Sytuacjapolitycznawzaborzepruskimporewolucjilistopadowej
wNiemczech(listopad–grudzień1918r.),[wi]A.Czubiński,Z.Grot,B.Miśkie-
wicz,PowstanieWielkopolskie1918-1919.Zarysdziejów,Warszawa-Poznań1988,
s.133-135.
15
