Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
Ogólnoteoretycznekontekstyanaliz
Podstawowezałożenialingwistycznejteoriigatunków
mowy
Genologialingwistycznatosubdyscyplinanaukowa,którejzrębyukształto-
wałysięstosunkowoniedawno–wPolscehistoriajejbadańsięgadopierotrzy-
dziestulat(Witosz,2005:11).Opowstaniuodrębnej,spokrewnionejznauką
otekście(ściślej:zteoriąlublingwistykątekstu1),gałęzijęzykoznawstwazade-
cydowałapotrzebaskoncentrowaniasięnawieloaspektowychanalizachumoż-
liwiającychopisorazklasyfikacjęcałegouniwersummowy.Przestrzeńbadaw-
czasubdyscyplinyjestzatemrozległa:odgatunkówpraktycznych(naukowych,
publicystycznych,urzędowo-administracyjnych,religinych,potocznych)po
artystyczne.
Nazwępionierskiegonurtudociekańzaproponowałnapoczątkulatosiem-
dziesiątychAntoniFurdal(1982).Miałaonaakcentowaćinterdyscyplinarny
charakterobjętychniąeksploracji,wktórychuprzywilejowanąpozycjęzarezer-
wowanodlatradycjiliterackiej.Stworzonytermin,choć,jakchciałjegopomysło-
dawca,flroboczy”,tymczasowozapożyczonyzpoetyki,przyjąłsięwhumani-
styce,niebudzącwiększychzastrzeżeń.
Źródełmyśligenologicznejnależałobyposzukiwaćwstarożytności,wanty-
cznejpoetyceorazretoryce;przypomnimytuchoćbykonstatacjePlatonaoraz
Arystotelesa2.Początkowoformułowanawtraktatachnormatywnych,zczasem
(wiekXX)stałasięczęściąnaukioliteraturze.Funkcjonowałaponadtowpostaci
1Związekztakprecyzowanymtypemanalizwidząautorzylicznychprac.Por.np.:Żmi-
grodzka,1997;Makuchowska,1998;Rejter,2000;Wilkoń,2002:197–198;Wyrwas,2002;
Wojtak,2004a;Witosz,1997;2005.Por.takżeBilut-Homplewicz,Czachur,Smykała,
red.,2009.
2
Por.wypowiedźEwyWolańskiej(Bańkowska,Mikołajczuk,red.,2003:94–95
inast.),wskazującejnatakiedzieła,jakPaństwo(III392)orazPoetyka.
