Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
formacjeohistoriiustrojuPolski,mieszczącjewtymmiejscuogólnoeu-
ropejskiegoprocesudziejowego,jakisięPolsceniewątpliwienależy.Nie
byłobowiemrzecząsłuszną,jeśliażdolatpodrugiejwojnieświatowej
wykładanowąskopomyślanyprzedmiotonazwie„Historiaustrojuna
zachodzieEuropy”.Niewielepoprawiłasięsytuacja,jeślipóźniej,wra-
mach„Powszechnejhistoriipaństwaiprawa”omawianodziejeustroju
Francji,Anglii,Niemiec,poczęściWłoch,aby,przeskakującPolskę,
przedstawićhistorięustrojuRusiiRosji.
Polskęoczywiściepozostawionodoomówieniawramachodrębnego,
wysokocenionegoiszanowanegoprzedmiotu1.Jegoznaczenie,jegowio-
dącarolanieulegałyinadalnieulegajążadnejwątpliwości.
Jeśliwięctu,wramach„Porównawczejhistoriiustrojówpaństwo-
wych”,czyliprzedmiotustanowiącegokontynuację„Powszechnejhisto-
riipaństwaiprawa”,mówićsięteżbędzieoPolsce,toniewceludublo-
waniaprzedmiotu,poświęconegodziejomrodzimegopaństwa.Idzietu
bowiemoto,aby-naporównawczymtle-przedstawićowąrolępomo-
stu,jakistanowiłaPolskapomiędzyłacińskimZachodemabizantyjskim
WschodemEuropy,umożliwiającprzepływideiorazucieleśniającychje
instytucji,itowobydwukierunkach.Chodzirównieżoproblem,kiedyś
częstopodkreślany,apóźniejusuwanyzwszelkichpublikacjiprzezcen-
zurę:czyiwjakiejmierzeodgrywałaPolskarolęprzedmurza,antemu-
ralechristianitatis.Womawianymtuprzedmiocieobrazdziejówustroju
Europybyłbyniepełny,gdybysięPolskęwyjęłoprzednawiaslubpomi-
nęło;wiadomojużbowiemdzisiaj,zperspektywydwóchstuleci,ilunie-
szczęśćprzysporzyłoEuropiewykreśleniePolskizjejmapy.
Niniejszeopracowaniepowstałojakozbiórnotatekdowykładów.
Choćnicniejestwstaniezastąpićżywegosłowawykładowcy,jeśli
utrzymujeonbezpośrednikontaktzesłuchaczami,wykładwinienjed-
nakprzybraćformępisemną.
Dzielisiętoopracowanienatrzyczęści,poświęcone:państwuśred-
niowiecznemu,państwunowożytnemuiewolucjikupaństwunowoczes-
nemu.Autorniejestzwolennikiemrozbudowaniazbytszczegółowejpe-
si11StudenciWydziałuPrawaiAdministracjiUniwersytetuJagiellońskiegododziśdla
określeniategoprzedmiotuużywająpięknejnazwy„Korona”.Nazwatawzięłasięstąd,iż
przezprawiepięćdziesiątlat,odroku1905,używanybyłwKrakowiejakopodstawadoeg-
zaminupodręcznikStanisławaKutrzebyHistoriaustrojuPolski,którydzieliłsięnatomy
obejmujące„Koronę”i„Litwę”orazobejmowałczasyporozbiorowe.„Koronę”(sięgającąpo
rok1795)trzebabyłoopanowaćwcałości,natomiast„Litwa”stanowiłalekturęuzupełnia-
jącą.
