Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
riodyzacji,czylipodziałuprocesudziejowegonaposzczególneodcinki
chronologiczneodpowiadająceokreślonymformomustroju.Dążnośćdo
wyodrębnianiachoćbywprzybliżeniujednolitychform,występujących
posobieodstarożytnościpoczasywspółczesne,skłaniadowtłaczania
zjawiskwprzyjętezgóryramy,zmuszadookreślaniazasadyijedno-
cześniepodawaniawyjątkówwpostaciodmiennych,nieprzylegających
dotejzasadysystemówwładzyczyzjawiskokreślanychmianemasyn-
chronizmu.Tymczasemprocesdziejowyjestzjawiskiemciągłym.
Autorsądzinatomiast,iżuwzględnićnależytylkoogólnyrytmproce-
sudziejowego,rytmhistorii.Pozwolitouniknąćpodporządkowywania
„nasiłę”całegobogactwaformustrojowychsztywnoprzyjętymramom,
wystarczynatomiastdlawyjaśnieniazjawiskprzejmowania(recepcji)
jednychform,zanikaniainnych.Rytmprocesudziejowegomieścisięwy-
starczającodobrzewprzyjętychpowszechnieokreśleniach„państwa
średniowiecznego”czy„państwanowożytnego”,przydatnychjednak
wówczas,gdysięichużywawznaczeniuogólnym.
Każdazewspomnianychwyżejtrzechczęściwykładuzawierazwię-
złyzarysdziejów.Wobrębiepaństwaśredniowiecznego,zamkniętego
worientacyjnychramachod476do1492roku,wyróżniasięokresmo-
narchiipatrymonialnejimonarchiistanowej.Państwonowożytneto
epokaabsolutyzmu,aletakżewystępującejrównolegletakzwanejmie-
szanejformyrządóworazrepubliki.Nieprzyjętojednolitej,obowiązują-
cejwszystkieustrojedaty,którabystanowićmogłagranicępomiędzy
państwemnowożytnymaustrojaminowoczesnymi;przełomówprzebie-
gałbowiemstopniowo,odwielkiejrewolucjifrancuskiej,czyli1789roku,
kupierwszejwojnieświatowej.Zapaństwonowoczesneuznaćnależyta-
kie,któreopartejestnakonstytucji,choćwtejformiemieszcząsięróżne
ustroje:monarchieirepubliki,państwajednoliteizłożone.Jesttoteż
epokawielkichstarćpomiędzyustrojamidemokratycznymiatotalitar-
nymiorazpróbzorganizowaniaponadpaństwowego,międzynarodowego
systemuzbiorowegobezpieczeństwa.
OddająctoopracowaniedorąkCzytelnika,autorpragniepodkreślić,
żeporównawczahistoriaustrojówpaństwowychsłużyćwinnanietylko
praktycznymcelomstudiumprawniczego.Obychoćwskromnymsto-
pniuprzyczyniłasiędorozwojuprzekonania,iżprocesdziejowyrodził
różniceustrojowe,aleiłączyłEuropę.Wobecnejepoce,któranastąpiła
poniedawnymobaleniu„żelaznychkurtyn”,„berlińskichmurów”czy
podziałówna„jedyniesłuszne”ustrojesocjalistyczneoraz„stojącenad
przepaścią”ustrojekapitalistyczne-ujmowanieEuropyjakocałościwy-
dajesięrzecząnieodzowną.Tymniechtłumaczysięszerszetłoogólnohi-
