Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Winckelmann,czyliustanowienierzeźbiarskiegoideału…
Fałdy,jakooznakanadmiaru,sądlaWinckelmannaele-
mentemwskazującymnaniedoskonałośćrzeźbiarskichdzieł
twórcówwspółczesnych.Fałdatododatkowamaterialność,któ-
ra-mówiącsłowamiSchellinga-sprawia,żendziełoschodzi
poniżejswejwłasnejidei”24.Fałdainaprężenieskórytoele-
mentyzakłócającepodstawowypostulatWinckelmannaospo-
koju,równowadzeijednościdzieła.Dlatego,jakwszystkiero-
dzajenapięć,zaburzeńinadwyżek,musizostaćspacyfikowana
iuznanazawłaściwośćniepożądaną,będącąprzeciwieństwem
przeobrażonegowcnotębraku.Toparadoksalniebrak,anie
nadwyżka,umożliwiadążeniedzieładoideału,bowiemwybra-
kowanyTorsBelwederskizabraniapomyśleniaojakimkolwiek
działaniu,któremogłobynaruszyćspokójidoskonałośćrzeźby.
Paradoksalnośćtejdiagnozy,októrejwspominałRancière,po-
zwalamuwskazać,żebrakistratakorespondująuWinckelman-
nazestrukturalnymprzekroczeniemparadygmatuartystycznej
doskonałości25.
Jeśliwięcgreckadoskonałość,będącazwornikiemWinc-
kelmannowskiejnostalgii,jestufundowananaszczególnym
rozumieniubraku,tosamautopiadawnejGrecji,ucieleśniona
wrzeźbiarskichartefaktach,okazujesięnaznaczonabrakiem,
którynietyledomagasięuzupełnienia,ileraczejumożliwiaza-
istnienienostalgiijakomożliwejwyłączniewsytuacjidystansu
historycznego.TenzdaniemWinckelmannapozwalawspółcze-
snymmutwórcomnapodjęciepróbrekreacjiutraconejjedności
poprzeztwórcząimitacjęantycznychwzorców.
WDziejachsztukistarożytnejWinckelmannokreśla(niebez-
pośrednio)swojąpozycjęjakonostalgiczną:
Wniniejszychdziejachsztukiwkroczyłemjużpozajejgranice,achoć
spoglądającnajejupadek,doznajęuczućpodobnychdotych,jakich
24SchellingwprostodwołujesiędoWinckelmannowskichustaleń
opotrzebierównowagiwrzeźbiepomiędzydusząimaterią-F.W.J.Schel-
ling,Filozofiasztuki,dz.cyt.,s.502.
25J.Rancière,Aisthesis,dz.cyt.,s.4.
