Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Winckelmann,czyliustanowienierzeźbiarskiegoideału…
45
doznajektoś,ktoopisującdziejeswejojczyzny,musiałbyrównieżporu-
szyćtematjejzagłady,którąsamprzeżył,toprzecieżniemogłemsiępo-
wstrzymać,bynieprzyglądaćsięlosomdziełtejżesztuki,jakdalekotylko
mogłosięgnąćmojeoko.Takjakczynitostojącanadbrzegiemmorza
dziewczyna,któratowarzyszyodpływającemukochankowi-beznadziei
ujrzeniagojeszczekiedyś-spojrzeniempełnymłeziktórejzdajesię,że
nawetwodległymżagludostrzegaobrazukochanego26.
PorównaniebadaczasztukidokochankastajesiędlaWinc-
kelmannaniezwykleoperacyjne,bopozwalanauzasadnie-
niewłasnegogłosuwodniesieniudosztukiijejbezpowrotnie
utraconejdoskonałości.Jednocześnieowoporównanieotwiera
możliwośćidealizowaniatego,coutracone,bezryzykapodej-
rzeńohistorycznąniewiarygodność.
Achoć,jaktejkochance-wyjaśniadalejWinckelmann-pozostałnam
jedyniecieńprzedmiotunaszychpragnień,tymwiększąwnasbudzitęsk-
notęzatym,coutraciliśmy,anakopiepierwotnychwizerunkówspoglą-
damyzwiększąuwagą,niżczynilibyśmyto,będącwpełnymposiadaniu
ichwszystkich27.
NostalgicznespojrzenieWinckelmannanadziejesztukimoż-
liwejestwłaśniedziękibrakom,cieniomifragmentomprzeszłej
historii,któraniedajesięuobecnićinaczejniżwakcieidealiza-
cjiresztek.Zdekomponowanerzeźby,jakotakiewłaśnieresztki,
stająsięwięcfiguraminietylkozporządkuestetycznego,ale-
jakwDziejachsztukistarożytnej-takżeobrazamimyśleniahi-
storycznego,którewobliczuzagładygreckiegoideałuniejest
jużmonumentalnąhistorią,leczzbioremrozbitychfragmentów,
pojedynczychopowieści-medytacjinadniekompletnymidzieła-
mi,auprzywilejowanaopowieśćodoskonałejGrecjijawisię
jakonieuchwytna,niemożliwadopełnejrestytucjifikcjanie-
szczęśliwiezakochanegopodmiotu.
26J.J.Winckelmann,Dziejesztukistarożytnej,tłum.T.Zatorski,
oprac.W.Bałus,Kraków2012,s.382-383.
27Tamże,s.383.
