Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Winckelmann,czyliustanowienierzeźbiarskiegoideału…
WtychmedytacjachWinckelmanna,którychprzykłademjest
OpisTorsuBelwederskiegozRzymu,idealnarzeźbazostajeusy-
tuowanawpoluśmiercijakoszczególnejkondycjidziełasztuki,
którenmusiżyćinnymżyciem,którejesttakinneodzwykłych
modeliżycia,żemożnabyłobypowiedzieć,iżjestmartwe”28.
DowartościowaneprzezWinckelmannaokreśleniarzeźbyjako
figurykondensującejwsobiespokójirównowagę,nieekspre-
sjęczywitalność,pozwalajątraktowaćtwórczośćrzeźbiarską
jakowzorzecformyartystycznej,którejdoskonałośćpolegana
źródłowejniekompletności,bowiemtylkobrakpowstrzymuje
odbiorcęprzedwyobrażeniowymożywianiemrzeźbyinadawa-
niemjejakcji.
Schelling,opierającysięnaustaleniachWinckelmanna,tę
szczególnąnmartwotęrzeźby”łączyzwłaściwościamijęzyka,
dziękiczemuzasypujeprzepaśćmiędzysztukamimówionymi
iplastycznymi:nTakwięcrzeźbiarstwojesttylkosłowemumar-
łym,aleprzecieżteżsłowem,przecieżteżmową,aimzupełniej
onoumiera-ażpodźwiękskamieniałynaustachNiobe,tym
wyższajestsztukarzeźbiarskawswoimrodzaju”29.Piszącypo
Winckelmannieromantykniemiecki(Filozofiasztukipowsta-
waławlatach1802-1803)sytuujemowęwpoluśmierci(jako
rzeczywistościwłaściwejrzeźbie),bowiemzmieniłsięstatus
świata,słowaiBogaorazichwzajemnychrelacji:nRealny
światprzestałjużbyćżywymsłowem,mowąsamegoBoga,jest
tylkowypowiedzianym-stężałym-słowem”30.Zrozważań
niemieckiegohistorykasztukiSchellingwyciągazatemistot-
nerozpoznanieorzeźbiejakoszczególnejmetaforzemomentu
historycznego,któryprzeobraziłżywesłowowstężałąformę
rzeźbiarską.Taspetryfikowanaformazzałożenianiemożebyć
obdarzonażyciemjakoaktywnościąiekspresją,sytuujesiębo-
wiemwpoluśmierci,lecztylkojakotakamożestaćsięzworni-
kiemnostalgicznegospojrzenia.MyślWinckelmannaorzeźbie
28F.Kermode,RomanticImage,dz.cyt.,s.159.
29F.W.J.Schelling,Filozofiasztuki,dz.cyt.,s.163.
30Tamże.
