Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Pojęcieinstancyjności
Wdoktrynieprawadefiniowaniepojęcianinstancja”następujeprzezuwypu-
klenieznaczeniaróżnychcech,któresąznimzwiązane.M.Żbikowskauważa,
żenzasadainstancyjnościingeneraleniecechujesiębezpośredniąnadrzęd-
nościąjednegoorganuprocesowegonaddrugim,alecechujesięwyraźnąnie-
zależnościąorganóworaz»wyższymprzygotowaniem«organuuprawnionego
dorozpoznaniaśrodkówodwoławczychoddecyzjiprocesowychwydawanych
przezorganpierwszejinstancji”63,zwyjątkieminstancjipoziomej.A.Wróbel64
prezentujepogląd,zgodniezktórymzasadainstancyjnościpozwalanadwu-
krotnerozstrzygnięcieirozpoznanieprzezdwaróżnesądyluborganytejsamej
sprawywyznaczonejtreściązaskarżonegorozstrzygnięcia.ZdaniemW.Sied-
leckiego65,instancyjnośćoznaczapodziałpostępowanianadwalubwięcejeta-
pów,prowadzonychkolejnoprzezdwaróżnesądy,zapewniającwtensposób
kontrolęsądówwyższychnadrozstrzygnięciamisądówniższych.Takieujęcie
instancyjnościwiążesięzzaskarżalnościąorzeczeń,niemniejnależypodkreś-
lić,żeobaterminyniesątożsameprzedewszystkimztegowzględu,żestwo-
rzenieprzezustawodawcęsystemuśrodkówzaskarżenianiezawszeoznacza,
żeichwniesienieskutkujerozpoznaniemsprawyprzezsądwyższejinstancji.
Instancyjnośćpostępowaniaizaskarżalnośćorzeczeńniesąpojęciamitożsa-
mymi.PodobnestanowiskoprezentujeM.Michalska-Marciniak,wskazującna
koniecznośćrozróżnieniaobutychterminówiakcentując,żemimonierozer-
walnegozwiązkumiędzynimiinstancja,wprzeciwieństwiedoinstancyjności,
jestpojęciemautonomicznym66.
Przyjętyprzezustawodawcęmodelinstancyjnościwywierawpływna
kształttegopostępowania,gdyżdzielijenadwaetapy(przyzachowaniuza-
sadydwuinstancyjności)-pierwszyznich(etapmerytorycznegorozpatrzenia
sprawy)kończysięrozstrzygnięciem,którebezpośredniolubpośredniomoże
byćweryfikowanewdrugimetapieprzezsądwyższejinstancji.Wkonse-
kwencjiinstancyjnośćzakładaetapowośćrozpoznawaniasprawyodwszczę-
ciapostępowaniaażdoczasujegoprawomocnegozakończenia,stanowiąc
63M.Żbikowska,WłaściwośćfunkcjonalnaSąduNajwyższego…,s.127.
64A.Wróbel,Niektóreaspektyrealizacjizasadydwuinstancyjnościwadministracyjnych
postępowaniachwsprawachzzakresuwłasnościprzemysłowej,w:Księgapamiątkowazokazji
85-leciaochronywłasnościprzemysłowejwPolsce,Warszawa2003,s.256.
65W.Siedlecki,w:nSystemPrawaProcesowegoCywilnego”,red.W.Siedlecki,T.3:Za-
skarżanieorzeczeńsądowych,Wrocław1986,s.18;taksamoA.Zieliński,Konstytucyjnystan-
dardinstancyjnościpostępowaniasądowego…,s.3;W.Siedlecki,Z.Świeboda,Postępowanie
cywilne.Zaryswykładu,Warszawa1998,s.70,podobnieteżwuzasadnieniuPostanowieniaSN
zdnia7czerwca1991r.,ICZ9/91,OSP1992,nr4,poz.100.
66Zob.M.Michalska-Marciniak,Zasadainstancyjności…,s.66ipodanatamlitera-
tura.InaczejK.Osajda,ZasadasprawiedliwościspołecznejworzecznictwieTrybunałuKon-
stytucyjnego,w:OrzecznictwoTrybunałuKonstytucyjnegoaKodekspostępowaniacywilnego.
MateriałyOgólnopolskiegoZjazduKatedriZakładówPostępowaniaCywilnego,wyd.1.,red.
T.Ereciński,K.Weitz,Warszawa2010,s.446inast.
27
