Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćpierwsza.Sądowakontroladziałalnościadministracjipublicznej
władztwa,aletakżezzasobówfinansowychwzwiązkuzrealizacjązadańfiskalnych.
Tozkoleistałosiępodstawądostworzeniamechanizmówkontrolnych,stanowią-
cychgwarancjęprzedingerencjąadministracjirządowejwprawniechronionąpod-
miotowośćadministracjisamorządowej.
3
4
5
Wtensposóbwramachschematówkontroliwewnętrznejtworzysiędwatypyor-
ganów:1)wyspecjalizowanychwkontroliinnychorganówikierowanychprzeznich
urzędów,2)kontrolirelacjiprawnychorgan-jednostkaorazorganrządowyiorgan
samorządowy.Kontroletemogąbyćprzeprowadzaneprzedewszystkimwoparciu
okryteriumlegalności,aleoprócztegojakorównorzędnemożnastosowaćinnekry-
teria:gospodarność,celowośćczyrzetelność.Wformuledemokratycznegopaństwa
prawnegopodkreślasięprzytymznaczenieniezależnościpodmiotuwykonującego
kontrolęwewnętrzną.Zimwiększymnatężeniemprzywołanaformułajestrealizo-
wana,tymsilniejszegwarancjeniezależnościpodmiotówkontrolujących.Odejście
zaśodtegomodelukontrolizmieniaprofilpaństwatraktowanegoobecniejakoszcze-
gólnaformakorporacjipublicznoprawnej.Stajesięonowcorazwiększymstopniu
autorytarne,aformułakontrolizyskujewalorfasadowyiiluzoryczny.Wpaństwie
totalitarnymfaktyczniezaśniewystępuje.
Ustanowienietrzeciegosektorawładzypublicznej-sądownictwa,odseparowanie
goodwładzywykonawczejinadaniewrazzodpowiednimigwarancjamicechynie-
zawisłościstworzyłoramydoustanowienianowegorodzajukontroliadministracji
nsądowej”,uznawanejzagłównyelementkontrolizewnętrznej.Takimodelmoże
byćrealizowanyrównieżwdrodzeustrojowejewolucjiniektórychorganówadmini-
stracjipaństwowej,którepierwotniewykonywałykontrolęwewnętrzną(RadaStanu
weFrancji).Wefekcieodseparowaniaichodwładzywykonawczejinadaniaim-
wsposóbrealny-przymiotówniezależnościiniezawisłościstałysiępodmiotami
wykonującymikontrolęzewnętrzną.Kontrolatazchwiląnadania,czytowdrodze
ustawzasadniczychczyumówmiędzynarodowych,jednostkomprawapodmiotowe-
gonprawadosądu”zyskaławalorkontrolizwyczajnej,czylitakiej,któramacharak-
terpowszechny.
Kontrolęzewnętrznądziałalnościadministracjiprzeprowadzasięprzedewszystkim
wedługkryteriumlegalności.Drugimkryterium,mającymwtórneznaczenie,jest
prawniechronionapodmiotowośćjednostki(np.interesprawny)czypodmioto-
wośćinnegoorganuadministracjipublicznej.Maonafunkcjonowaćobokkontro-
liwewnętrznej,którąnakierowanoprzedewszystkimnabadaniezjawiskwewnątrz
administracji(np.regionalneizbyobrachunkowe)albojakomechanizmpoprzedza-
jącysądowąkontrolęadministracji(tzw.drugainstancjawadministracyjnymtoku
instancji).Kontrolęadministracjiwzakresie,wjakimingerujewprawaiobowiąz-
kijednostek,poddanoproceduralnemureżimowiprawnemuzprzyjęciemzałoże-
niaustanowieniaodpowiednichprocesowychmechanizmówchroniącychjednostkę
przednadużywaniempozycjiprzezadministrację(np.Ordynacjapodatkowa).Me-
KamilKlonowski