Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.GeostrategicznepołożeniePolski
Geopolitykanapierwszyplanwysuwakategorieprzestrzenne.Niejestpo-
lityką,aledyscyplinąnaukowązpograniczageografii,historiiinaukspołecz-
nych,geostrategiazaśjestgeopolitykąstosowaną.Geopolitykanienarzuca
sektorowegorozumieniapolityki,geostrategiajużtak,gdyżmaznaczneko-
notacjemilitarne.
ZdaniemZbigniewaBrzezińskiego,przymiotniki„geopolityczny”
,„strate-
giczny”oraz„geostrategiczny”mająinneznaczeniesemantyczne.Określenie
„geopolityczny”wiążesięzkombinacjączynnikówgeograficznychipolitycz-
nychokreślającychstanpaństwalubregionu,podkreślającwpływgeografii
napolitykę.Określenie„strategiczny”zkoleidotyczywielopłaszczyznowego
iplanowanegozastosowaniaśrodkówlubzasobówwojskowychoznaczeniu
wojskowymdlaosiągnięciacelupodstawowego.Najbardziejuniwersalnym
określeniemwtymzakresiejest„geostrategiczny”
,któryłączyrozważania
strategicznezgeopolitycznymi44.
UsytuowaniePolskinamapieEuropynajlepiejokreśliłCarlvonClause-
witz,którywidziałjąjako„[ł]bezbronnysteppołożonymiędzyinnymipań-
stwami”45.Takalokalizacjabezwątpienianiestwarzastabilnychwarunków
bezpieczeństwakraju.Potwierdzeniemtychsłówsąwydarzeniahistoryczne
występującepraktyczniejużodpoczątkuistnieniapaństwapolskiego.
SytuacjageopolitycznaPolskijestwypadkowąpołożeniageograficznego
iprowadzonejpolitykipaństwa.Jednymzjejgłównychuwarunkowańjestsą-
siedztwo-bliższeidalsze-orazwzajemnestosunkizsąsiadami.JanNowak-
-Jeziorańskinapisał,że„[ł]Polskaporazpierwszywswejtysiącletniejhisto-
riiniemakonfliktówterytorialnychzżadnymzeswychsąsiadówiutrzymuje
zewszystkimidobrestosunki.[ł].PrzystąpieniedoNATOwyprowadziło
Polskęzgeopolitycznegopołożeniakrajuwtłoczonegomiędzydwóchzabor-
czycholbrzymów-NiemcyiRosję”46.
Napodstawiewnioskówzprzeszłościorazobserwacjiobecnejsytuacji
wEuropieŚrodkowo-Wschodniejmożnaprzyjąć,żenajważniejszymele-
mentempołożeniageostrategicznegoPolskijestjejwschodniagranica.Dy-
namicznasytuacjageopolitycznawEuropieinaświecie,aktualneproblemy
UniiEuropejskiejtakie,jakuchodźcyzAfryki,rosnącezagrożeniaterrory-
styczneorazekstremistyczneibrakkonsensusumiędzynarodowegowtych
44
Z.Brzezinski,GamePlan:AGeostrategicFrameworkfortheConductoftheU.S.–So-
vietContest,Boston1986,s.14.
45
C.Clausewitz,Owojnie,Warszawa2010,s.285.
46
J.Nowak-Jeziorański,Polskazbliska,Kraków2003.
29|
