Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
metaforycznie-wrazztymporządkiem-naturalnymikrólestwami
Bożymi12,gdzieBógrządziUpoprzezsłusznerozumienierzeczy"13.
Jesttoponiekądsiedemnastowiecznaimplementacjaideimateria-
listycznejteologiiwramachświeżopowstałejmechaniki,gdzie
mocsprawczatranscendencjizostajeprzekazanajakowewnętrzna
mocprzyczynowa-potentiaświatubezpośredniozderzającychsię
ciał,wtymludzkichciałgromadzonychiwiązanychwUciałach
suwerenów",opierającsięwostatecznościnamocycielesnegoBoga,
IrresistiblePower,Uktórejniktniemożesięprzeciwstawić"
14
.Wtym
sensieHobbesstworzyłnietyleteologiępolityczną,ilezupełnie
nowoczesną,konserwatywnąfizykoteologiępolityczną,która
przezmariażfizycznejmocyirozumumazapobiegaćjakiejkolwiek
oddolnejrewolucji,oporowiizmianieporządku.Niecoanalogiczny
jestfilofaszystowskiprzypadekHeideggera:coprawdasłusznie
rozpoznał,żeUbytjakotakiwcałościnazywająGrecyφύσις"15,ale
odrazuodmalowujegopoprzezUwładanie"(Walten),któregomoc
maUzarządzać"czyUrozporządzać"(durchwalten)obserwowalnością
itrwaniemkażdegobytukonkretnego.Innymisłowy,robizna-
turyuGrekównowocześniefaszyzującąMojrę,konserwatywne
imperiumbycia.
NatymtletrzebawidziećradykalnąinnowacjęSpinozy,który
mógłnawetprzeczytaćłacińskiApendyksHobbesazarazpoukazaniu
sięedycjiLewiatanawAmsterdamie
16
.Spinozanietyleprzesuwa
12B.Jones,ThenaturalkingdomofGodinHobbes’spoliticalthought,UHistoryof
EuropeanIdeas"2019,45,s.436-453.
13T.Hobbes,Leviathan,OrtheMatter,Form,andPowerofACommon-WealthEccle-
siasticallandCivil,London1651,s.187:UbythenaturalDictatesofRightReason"
(wyd.pol.:Lewiatan,czylimateria,formaiwładzapaństwakościelnegoiświeckiego,
przeł.C.Znamierowski,Warszawa2009,s.441).
14Tamże,s.187(wyd.pol.:s.442).
15M.Heidegger,EinführungindieMetaphysik(Gesamtausgabe,II.Abt.,Bd.40),
FrankfurtamMain1983,s.18(wyd.pol.:Wprowadzeniedometafizyki,przeł.
R.Marszałek,Warszawa2000,s.20).
16W.Sacksteder,HowmuchofHobbesmightSpinozahaveread?,w:G.Lloyd(red.),
Spinoza:CriticalAssessments,vol.1,NewYork2001,s.230-231.
14
