Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KażdazacniejszastolicawEuropiemapismoperiodycznejejdo-
godnościizabawieszczególniepoświęcone.Warszawaniemiała
dotąd,leczterazgdyjejludnośćcorazbardziejwzrasta,gdywzno-
sząsięprawiecodzienniegmachy,którejejdalszypostępwróżą,
okazujesiępotrzebatakiegopisma.Niedlasamychtylkomiesz-
kańcówstolicybyłobypożytecznym,aledlawieluinnychosób,
którychinteres,ciekawośćlubchęćzabawydostolicysprowadza28.
Togazetacodziennainformowałaonotowaniachgiełdo-
wych,orozkładziekoleiżelaznej,ozmianachwkursowaniu
omnibusówitramwajów(początkowokonnych).Towniejama-
torteatrumógłzapoznaćsięzlokalnymrepertuarem,awiel-
bicielsztukpięknychzjejpomocąwybierałgalerię.Godziny
pracyreklamowanychsklepów,nagłeremonty,aleiskompli-
kowaneaktyprawnewpływającenażyciemieszkańców–to
wszystkoprzedostawałosiępoprzezprasę:swoistykrótkoter-
minowyprzewodnikpometropolii.Gdydodamy,żepierwsza
stronadziennikówbyłaopatrzonadatą,żeinformowanonaniej
owschodachizachodachsłońca,długościdnia,atakżeoimie-
ninach,zrozumiemy,żeżyciemiastawpisywałagazetacodzien-
nawrytm,bytakrzec,kosmiczny:naturalnyireligijny.
Wartowtymmiejscuzastanowićsięnadfenomenemdzie-
więtnastowiecznychmetropoliijakoobiektembadańsocjologów
ifilozofówkulturyzpoczątkunastępnegostulecia.Myślęokie-
runkuposzukiwańwyznaczonymprzezintelektualistówniemiec-
kich(jakMaxWeber,FerdinandTönnies,GeorgSimmel),rza-
dziejfrancuskich(EmileDurkheim),akontynuowanychprzez
następnepokoleniezwiązanezeszkołąfrankfurcką–zwłaszcza
28Cyt.za:Z.Bajka,dz.cyt.,s.148.Zob.teżZ.Anculewicz,„KurierWar-
szawski”jakonaczelnyorganprasowymiastastołecznegoWarszawywlatach
1821–1939,[w:]WybranezagadnieniazdziejówprasywarszawskiejII,
Warszawa2004,SesjeVarsavianistyczneZeszyt13.
38
