Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wskaźnikrozwojuspołecznegoto0,755procenta.Zkoleiwskaźnikalfabety-
zacjiw2009rokuwyniósł86,8procenta.WEgipcieiTunezjiliczbytebyły
niższe9.
RozwójwypadkówwLibiimiałzupełnieodmiennycharakterniżwTu-
nezji,EgipcieczySyrii.LibiapodprzywództwemKaddafiegobyłajedną
znajbardziejtotalitarnychdyktaturnaświecie.Zdrugiejstronybyła(ijest)
jednymznajbardziejrozwiniętychekonomiczniekrajówarabskich,gdzie
zasadniczymźródłemdochodupozostajeropanaftowa.Możnazatemskon-
statować,żeczynnikekonomicznyniebyłnajistotniejszywwywołaniupo-
wstaniawLibii.To,cowyróżniatenkrajodpozostałychpaństw„dotkniętych”
arabskąrewolucją,todużezróżnicowanieetniczno-plemienne,cowywołało
szereganimozjiwewnętrznych.Jakjużzostałowspomnianewcześniej,Libia
topołączenietrzechgłównychregionówkolonialnych:Trypolitanii,Cyrenajki
orazFazzanu,któremająodmiennąhistorię,kulturęisąodsiebieoddzielo-
nepustynią.RóżnicepomiędzyTrypolitaniąaCyrenajkąmającharakter
plemienny,nieetniczny.ZkoleiFazzanjestwwiększościzamieszkany
przezplemionaniearabskie:TubuiTuaregów,zamieszkującetakżepań-
stwasąsiednie:Czad,Niger,MaliiAlgierię.PrzeddojściemdowładzyKad-
dafiego,wLibiipodrządamikrólaIdrisa(pochodzącegozCyrenajki)domi-
nowałyplemionaarabskiezewschodniejLibii.Kaddafinatomiastfaworyzo-
wałswojeplemięAlQaddafazamieszkująceSyrtęoraznajwiększeplemię
Trypolitaniiberberyjsko-arabskichWarfalla.ZkoleiArabowiezpółnocymieli
odwiekówstosunekrasistowskidoafrykańskiejludnościpołudniowejLibii.
Wartopodkreślićfakt,żeKaddafiwspierałpowstaniaTuaregówwNigrze
iMali(wlatach1990-1995oraz2007-2009)uniemożliwiającichludobójstwo
napustyni(przezrządyMali,NigruiAlgierii,planująceblokadęSahary,co
niewątpliwieoznaczałobyzagłodzenieTuaregów)idoprowadzającdoroz-
mówpokojowych.Odwdzięczającsię,TuaregowiewspieraliKaddafiego
służącwjegooddziałachparamilitarnych.Wartopodkreślić,iżspołeczność
TuaregówjestniemalżerównielicznacocałaludnośćLibii(5mln),jednak
nieposiadaswojegopaństwa,chociażposługujesięwłasnymjęzykiem,
alfabetemidysponujeunikalnąkulturą.Innymważnymczynnikiemkształtu-
jącymuwarunkowaniawLibiiprzedpozbyciemsięKaddafiegobyłajejsytu-
acjamiędzynarodowa.Kaddafiwspierającterroryzmprzezdwiedekady(lata
70.i80.XXw.)stałsięjednymzkluczowychprzeciwnikówpaństwzachod-
nich,będącjednocześniesprzymierzeńcemZwiązkuRadzieckiego.Zmieniło
siętoradykalnienapoczątkulat90.XXw.,główniewwynikunałożonychna
LibięsankcjipozamachunasamolotPanAmnadLockerbieorazupadku
ZSRR.ZakończyłotodziałalnośćKaddafiegowzakresiesponsorowania
terroryzmu,awostatniejdekadziedoprowadziłodozbliżenialibijsko-
europejskiegoilibijsko-amerykańskiego.Europabyłaprzedewszystkim
zainteresowanaeksportemropynaftowejzLibiiorazwspółpracowała
zKaddafimwzakresieograniczanianielegalnejimigracjinakontynenteuro-
9A.Maleki,UprisingsintheRegionandIgnoredIndicators,[online,przeglądany
7lipca2013],dostępnyw:http://www.payvand.com/news/11/feb/1080.html.
13
