Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Porazkolejnyhistoriapokazała,żeniezadowoleniespołeczne,wyni-
kająceztrudnejsytuacjiekonomicznejoraz,przedewszystkim,dążenie
zwykłychludzidowolności,sągłównymiczynnikamizdolnymidoobalenia
autorytarnychrządów.TakbyłowLibiiw2011roku,ainterwencjapaństw
koalicjistanowiłajedynewsparciedlarebeliantów,którzywywalczylisobie
wolność.
Wystąpieniaspołeczneoróżnejintensywnościogarnęłydużączęść
krajówarabskichjużwgrudniu2010roku,azczasemotrzymałyoneokre-
ślenieArabskiejWiosny.Wwynikurewolucjiwkilkupaństwachdoszłodo
zmianyrządów(Tunezja,Egipt),awinnychprotestyzostałykrwawostłu-
mioneprzezrządzących(Bahrajn),jeszczewinnychwalkio„lepszejutro”
trwająnadal(Syria).JednakżetylkowLibiikoniecznabyłainterwencjaspo-
łecznościmiędzynarodowej,któramającnauwadze„odpowiedzialnośćza
ochronę”(responsibilitytoprotect)postanowiłachronićludnośćcywilną,
przeciwkoktórejwystąpiłrządzącyodwielulatwLibiiMuammarKaddafi.
Interwencjakoalicji„chętnychpaństw”,początkowowramachoperacji
OdysseyDawn,anastępnieUnifiedProtectorstanowiciekawe,wieloaspek-
toweźródłorozważań,odnoszącychsięzarównodoczynnikówpolitycznych,
jakimilitarnych.Wkontekściepolitycznymnależyzwrócićszczególnąuwa-
gęnafunkcjonowanieSojuszuPółnocnoatlantyckiegowwymiarzeglobal-
nymijegopostrzeganieprzezspołecznośćmiędzynarodowąjakogwaranta
bezpieczeństwa.InterwencjahumanitarnawLibiiwyraźniepokazała,że
NATOniestanowimonolituwkontekściepodejmowaniadecyzjiiczęsto
partykularneinteresyposzczególnychpaństwczłonkowskichdecydują
otakim,anieinnymrozwojusytuacji.Tylkoniewielkaczęśćpaństwczłon-
kowskichwpełnizaaprobowałauczestnictwoNATOijegodowodzeniedzia-
łaniamipowietrznyminadLibią,asamokierowanieoperacjąUnifiedProtec-
torprzysparzałowpoczątkowymetapiewieleproblemów.Odrębnąkwestią
waspekciepolitycznym,którapowinnabyćszerokodyskutowanawkontek-
ściedziałańwLibii,jestzaangażowaniesięUniiEuropejskiejwrozwiązanie
sytuacjikryzysowej,awłaściwiebrakadekwatnychdorozwojusytuacjide-
cyzji.UniaEuropejskajakoorganizmformalnoprawnyniesprostaławyma-
ganiomwzakresieszybkiegopodejmowaniadecyzjiodnośnieLibii.Główny
ciężarprzeprowadzanychdziałańspoczywałnadwóchpaństwach–Francji
iWielkiejBrytanii,pozostałepaństwawwiększościprzypadkówbyłybierny-
miobserwatorami,skupiającsięnadyplomatycznychkomentarzach.Jestto
niepokojącysygnałnaprzyszłośćikażesięzastanawiaćnadfunkcjonowa-
niemWspólnejPolitykiBezpieczeństwaiObrony,tymbardziejżekonflikt
libijskibył„wymarzonym”dotego,abyjegorozwiązaniemzajęłasięwłaśnie
UniaEuropejska.
Drugiaspektrozważańodnosisiębezpośredniodozaangażowania
militarnegokoalicjipaństw,zapewniającychochronęludnościcywilnej
iwspierającychjejdążeniawolnościowe.Uczestnictwoelementówbojowych
7
