Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.XaweryDunikowskiisztukaoficjalna
do19stycznia1949roku,którejgłównymzałożeniembyłoukazanienwspól-
nychhoryzontównowoczesnejsztuki,naukiitechniki”
.Wyróżniononurt
intelektualno-konstrukcyjny,geometrycznyisurrealistyczny,asztukęprzed-
stawionojakolaboratoriumform,wktórymartystadrogąeksperymentów
wypracowujenoweśrodkiwyrazu.DrugitokonferencjaplastykówwNie-
borowie12lutego1949roku,naktórejJuliuszStarzyńskiwygłosiłreferat
onpotrzebienowegostylumonumentalnego”iporazpierwszyużyłterminu
nrealizmsocjalistyczny”
.Zaznaczanotunadal,żetylkosztukaawangardowa
zaspokoipotrzebyspołeczeństwasocjalistycznego41.TrzecietaptoOgólno-
polskiZjazdDelegatówZwiązkuPolskichArtystówPlastykówwKatowicach
(27-29czerwca1949roku),naktórymdefinitywniepotępiononkosmo-
polityzmartystyczny”iczterdziestoletninokresjałowycheksperymentów”
,
arealizmsocjalistycznyuznanozajedynąpostępowąmetodętwórcząwspół-
czesnejsztukipolskiej.OstatnietaptoZjazdPoznański(23-30października
1949roku),naktórymostateczniezamanifestowanonieufnośćwobecsztuki
awangardowej.
Pierwszazapowiedźadministracyjnegoograniczeniaswobodytwórczej
pojawiłasięwprzemówieniuBolesławaBierutaz16listopada1947roku
zokazjiotwarciaradiostacjiweWrocławiu,wktórymmówcazasugerował,
żepodstawowymkryteriumwartościującymwsztucemabyćjejpolityczna
użyteczność.Mimotośrodowiskaawangardoweniezostałyograniczone
iniezmienniewyróżniałysięznacznąaktywnością.W1948rokuzaznaczył
sięwzrosttendencjicentralistycznychwpolitycepaństwa(widocznychoć-
bywreorganizacjiMinisterstwaKulturyiSztuki),wyraźniejodczutotakże
nasileniesięofensywypropagandowej.Jednakawangardanadalintensywnie
działała.
Od1948rokuodbywałysięwystawyprzodownikówpracy.Rozpoczęło
działalnośćKołoSamokształcenioweZwiązkuAkademickiejMłodzieży
gomułkowską.Ważnącezurąbyłtakżerok1953(śmierćStalina)jakosymboliczny
momentsygnalizującyszansęnaartystyczneprzeobrażenia.Wtejmonografiiprzyjęto
zaumownągranicęfinalnądrugądatę,czylirok1956,zzaznaczeniem,żejużporoku
1955zaczęłasięstopniowodokonywaćzmianaobowiązującegoparadygmatu.
41
K.CzeRni:Ślepauliczkaformalizmu.nArka”1989,nr27.Cyt.za:Eadem:Nietylko
osztuce.RozmowyzprofesoremMieczysławemPorębskim.Wrocław1992,s.214.
38
