Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
kówpolskichiukraińskich,wtymzwiązanychześrodowiskamiemigracyjny-
mi.Wtekściegłównymanalizujęiprzytaczamomówieniawymienionychprac
isameprace,wprzypisachodsyłamdoinnychdziełbadaczyhistoriografii.
Rozdziałtrzecimanaceluuporządkowaniewizualnychprzedstawieńpo-
wstaniaBohdanaChmielnickiego,ograniczonychdogłównychdziedzinsztuk
plastycznych:malarstwa,grafiki,architektury,rzeźbyikomiksu.Przywoływane
wtekścieartefaktysąwymienioneiopisanewporządkuczasowymodnajstar-
szychponajnowsze.Wszystkiestanowiąźródłahistorycznezdziedzinysztuki,
przeważnieźródłapośrednie(wszelkiepowstałepośmierciChmielnickiegolub
podpisaniuugodyhadziackiej,wtymnaśladującewcześniejsze),alerównieżbez-
pośrednie(główniebudowlepowstałewlatach1648-1658).Ogrommateriału
zdziedzinysztukispowodowałkoniecznośćwyboru.Kryteriumselekcjibyłanie
wartośćartystyczna,aznaczeniehistoryczne(wsensiekreowaniaświadomości
historycznej-nierzadkowiązałasięztympolitykahistoryczna)orazszczegól-
neumiejscowienie,częstotakżeprekursorstwowpodjęciutematu(przykładowo
pierwszynowożytnypomnikBohdanaChmielnickiegowKijowie).Następnie
przyjrzałemsiępowstaniuChmielnickiegowfilmach,akolejnowgrachkompu-
terowych10.Omawianeformystanowiąźródłahistorycznedohistoriiwyobrażeń
(historiiświadomości,historiiidei)opowstaniuBohdanaChmielnickiego.
Rozdziałostatnimacharakterpraktyczny.Zostałskonstruowanyjakoprze-
wodnikhistoryczno-wizualnypowybranychmiejscachpamięciopowstaniu
BohdanaChmielnickiego.Wdyskursieoposzczególnychmiejscach(jakohisto-
rycznychźródłachtopograficznych)zebranesądotychczasoweustalenia,atakże
nowetreści.Wybrałemdwanaściemiejscszczególnieznaczącychdlapowstania
BohdanaChmielnickiego,częstoinawielesposobówopisywanychprzezhisto-
rykóworazwyobrażanychprzezartystów.Wszystkieznichznajdująsięnatery-
toriumwspółczesnejUkrainy.Wdwóchprzypadkachwramachjednegopodroz-
działupołączyłemdwiemiejscowości.Uzasadniatoichpodobnahistoriaoraz
bliskaodległośćodsiebie,atozkoleiczyniówdyskursbardziejprzejrzystym
(korzystnym)wfunkcjiprzewodnika.Opisanemiejscaułożonesąwkolejności
alfabetycznej,bowiemniemożliwościąbyłbyukładchronologicznyzewzględuna
to,żebyłyoneświadkamiróżnychwydarzeńwróżnychmomentachpowstania
Chmielnickiego:Beresteczko,CzehryńiSubotów,Hadziacz,Kijów,Kudak,Lwów,
10
Filmyoddawnasąbezsprzecznieklasyfikowanejakodziełaartystyczne.Możnarównieżmó-
wićoestetycegier.Zob.D.Quaranta,Estetykagry.Jakgrywideozmieniająsztukęwspółczesną,
tłum.M.Filiciak,[w:]Światyzpikseli.Antologiastudiównadgramikomputerowymi,red.M.Fi-
liciak,Warszawa2010;M.Filiciak,Sztukawczasachgierwideo,[w:]Kulturapopularna,red.
W.Godzic,A.Fulińska,M.Filiciak,Kraków2002.
