Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozpatrywaniatekstu(takżeprzekładowego)jakonmozaikicytatów”-nie
sąwniejwyraźniejeksponowane.Wjegoujęciurefrakcjatoraczejkwe-
stiapostrzeganiaprzeztłumaczatransferowanegoutworu:bodźce(czynni-
ki)istniejącepozasamymtekstempowodująswoistenskrzywienie”optyki
translatorskiej(refrakcję),któregorezultatemsąmożliwedozarejestrowania
zmianyprzekładuwzględemoryginału(modyfikacje)39.Niezależniejednak
odróżnickoncepcjebelgijskiegoteoretykawspółbrzmiązpropozycjąauto-
raZnakówwodnychwkluczowymznaszejperspektywypunkcie:refrakcja
wujęciuLefevere’apowstajeniejakoautomatycznakalkaznaczeńpierwo-
wzoru,alejakoefekttwórczychprzekształceństymulowanychprzezdziała-
nieuwarunkowańnsystemowych”(wymieniamiędzyinnyminpatronage”,
npoetics”,nideology”)inpozatekstowych”-wdużejmierzefunkcjonują-
cych,metaforycznierzeczujmując,npozaprotokołem”standardowowyzna-
czanychdziałańtłumaczainoficjalnie”przezeńdeklarowanychinspiracji.
ChoćzatemujęcieBuszyopartejestnazawężonejwykładniterminu,nie
mniejskuteczniesłużyćmożeopisowispecyfikisztukitranslatorskiejintere-
sującychnaspoetów.
V
Celowiimetodologiipracypodporządkowanajestjejkompozycja.
Analizawypowiedziteoretycznychorazwyselekcjonowanegokorpusu
tekstówprzekładówpoetyckichkolejnocharakteryzowanychpoetów-
-tłumaczyukierunkowanajestnawskazaniedominującegotypurefrakcji
znaczeniowejwwybranejczęściichtranslatorskiegodorobku.Uwagapo-
święconajestsześciutypomrefrakcji,mającychswojeźródław(I)prze-
świadczeniutłumaczaokluczowejrolitradycjiwkształtowaniuutworu,
(II)jegopostrzeganiuideiirolisztukipoetyckiej,(III)oddziaływaniuod-
górnieopracowanegorepertuarupryncypiówprzekładowych(kodeksu),
(IV)wpływienatłumaczeniawizjiautoraoryginału,(V)związkachmię-
dzytwórczościątranslatorskąiwłasnątłumaczaoraz(VI)świadomości
posiadanialicencjiautorskiejwprzypadkuautoprzekładów.
39
Jakujmujetotrafnie,choćwniecoodmiennymkontekście,LawrenceVenuti,nprze-
kładoznacza,oczywiście,przepisywanietekstuoryginału.Każdeprzepisanie,bezwzględu
najegointencje,odzwierciedlapewnąideologięipoetykęijakotakiemanipulujeliteraturą
tak,abyfunkcjonowaławspołeczeństwiewokreślonysposób.Przepisywaniejestmanipu-
lacjąpodjętąwsłużbieokreślonychsiłczywładzyiwswychaspektachpozytywnychmoże
pomócwprzekształceniuliteraturyispołeczeństwa”(cyt.za:A.Pisarska,T.Tomaszkiewicz,
Współczesnetendencjeprzekładoznawcze,Poznań1996,s.59-60).
21
