Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
zeSłownikajęzykapolskiegopodredakcjąWitoldaDoroszewskiego19.Spora‑
dycznieodwoływałamsiętakżedoSłownikajęzykapolskiegoXVIIi1.połowy
XVIIIwieku.
Wceluzilustrowaniajednostekwspółczesnegojęzykapolskiegooparłam
sięnakilkuźródłach.Podstawęmateriałowąstanowiątrzyogólnesłowniki
językapolskiego,tj.:UniwersalnysłownikjęzykapolskiegopodredakcjąSta‑
nisławaDubisza,Współczesnysłownikjęzykapolskiegowopracowaniuna‑
ukowymBogusławaDunajaorazinternetowyWielkisłownikjęzykapolskie-
go.Decyzjaowyborzewymienionychleksykonówpowziętazostałazuwagi
nafakt,żewskazanesłownikiwodmiennysposóbhasłująinteresującemnie
jednostkijęzyka.WleksykoniepodredakcjąStanisławaDubiszaarchaicz‑
nesensysłównotowanesąpopodaniuichaktualnychdefinicji,awięcna
ostatnimmiejscuwartykulehasłowym;następnieprzytaczasięzwiązkifra‑
zeologicznemieszcząceówkomponent.ZkoleiBogusławDunajzastosował
nowewpolskiejleksykografiirozwiązaniewobechasłowanianiesamodziel‑
nychjednostekjęzyka,wtymkonstrukcjizwyrazamiarchaicznymi.Artykuł
hasłowystanowiątuwyrazywtakiejpostaci,wjakiejnskostniały”wpołą‑
czeniachwyrazowych.Trzebajednakzauważyć,żearchaizmyznaczeniowe
zawartewjednostkachfrazeologicznychniemająwtymźródlestatusulek‑
sykiizolowanej-potwierdzatom.in.braknotacjiwygasłychznaczeńfunk‑
cjonującychdziśleksemów,chociażniektórezwiązkiwyrazowemotywowane
przeztesensysąwleksykonieBogusławaDunajarejestrowane.Postanowiłam
równieżkorzystaćzWielkiegosłownikajęzykapolskiego.Zdajęsobiejednak
sprawęzfaktu,żepracenadtymleksykonemniezostałyjeszczeukończone.
Pewniedlategotrudnoorzec,wjakisposóbdokumentowanesąwnimarcha‑
icznejednostkijęzyka20.Wiadomojednak,żesporaczęśćhistorycznejleksyki
zawartejwzwiązkachfrazeologicznychniezostałatujeszczeopracowana21.
Wprowadzenie
19SDor,mimożewciążjestuznawanyzanajobszerniejszyleksykonXXwieku,wpew‑
nymsensiejestjużdziełemhistorycznym.Ztegowzględuzostałumieszczonywśródsłowni‑
ków,zktórychekscerpowałamdawnymateriałjęzykowy.
20Szerzejnatematdokumentowaniaarchaizmówwleksykonachwspółczesnejpolszczyz-
nypiszęwtekście:Archaizmyjakoskładnikizwiązkówfrazeologicznychwsłownikachwspół-
czesnejpolszczyzny.nRozprawyKomisjiJęzykowejŁódzkiegoTowarzystwaNaukowego”2014,
T.60,s.235-249.
21Problemhasłowaniafrazeologizmówwteoriileksykograficznejzostałpodjętynanowo
wzwiązkuzpracaminadWSJP.Artykułydotyczącetraktowaniazwiązkówfrazeologicznych
wWSJPsygnalizująproblempołączeńztzw.segmentemizolowanym,wtymrównieżzwy‑
razemarchaicznym.Niepodająjednakżadnychrozstrzygnięćteoretycznych(formułujesię
tylkoogólnewnioski,byzostrożnościąpodchodzićdoocenyjednostekrecesywnychczyar‑
chaicznych).Por.m.in.:P.Fliciński:FrazeologiawWielkimsłownikujęzykapolskiegoazasób
związkówidiomatycznychwspółczesnejpolszczyzny.W:Nowestudialeksykografczne.T.2.
Red.P.Żmigrodzki,R.Przybylska.Kraków2008,s.105-116;K.Węgrzynek:Związkifra-
zeologicznewWielkimsłownikujęzykapolskiego.W:Nowestudialeksykografczne.T.1.Red.
P.Żmigrodzki,R.Przybylska.Kraków2007,s.87-100;K.Węgrzynek,R.Przybylska,
P.Żmigrodzki:OpisjednosteknieciągłychwWielkimsłownikujęzykapolskiegoPAN.nJęzyk
Polski”2012,nr5,s.353-367.
