Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JustynaKoszarska-Szulc,NataliaRomik
Wystawa„(po)ŻYDOWSKIE…SztetlOpatówoczamiMajeraKirszenblata”
WrazzniąiŻychowskimspacerowałyśmypoOpatowiewposzukiwaniu
śladówżydowskiejprzeszłości.DziękiwsparciuJerzegoBrudkowskie-
gomogłyśmywypełnićwystawęunikalnątreścią.PodróżedoOpatowa
ispacerypomieścieodbywałyśmyzawszewniewidzialnejobecności
Majera,któregoobrazyiwspomnieniasączęstojedynymiźródłamiwie-
dzyoprzedwojennejtkancemiasta.
Zwizytstudyjnych,badańiposzukiwańartystycznychrealizowa-
nychwdawnymAptzrodziłsięscenariuszwystawy(po)ŻYDOWSKIE…,
zdrewnaodzyskanegozezburzonychizawalonychopatowskichdomów
powstałajejscenografia,atytułzaczerpnęłyśmyzpowojennychmap
geodezyjnychmiasta,naktórychwielebudynkówpozostałychpozgła-
dzonychŻydachautoropisałjakonpożydowskie”.Byćmożeniebyłajesz-
czewWarszawieprezentowanaekspozycja,któraswoimikorzeniami
takmocnotkwiłabywmałymmiasteczku,dawnymżydowskimsztetlu.
KonfrontacjasztetlaAptzobrazówMajerazewspółczesnymOpa-
towem,któregocharakterystykęotrzymujemypoprzezmateriałypozy-
skiwanedziękilokalnymdziałaczom,mieszkańcommiasta,zmuszado
dyskusjinadtym,coznaczysłowonpożydowskie”?Ewokujewieleznaczeń,
akażdeznichwjakimśwymiarzeodnosisiędonapięciamiędzypamięcią
iniepamięcią,zderzeniamiędzytym,coreprezentująwspomnieniaMajera
zjednejstronyiniepamięciąożydowskiejprzeszłościOpatowazdrugiej.
Dotakiegozderzeniadoszłowroku2008,gdyMajerKirszenblat
odwiedziłOpatówwrazzcórkami,atowarzyszyłamukameraSławomi-
raGrünberga.WfilmieNamaluj,copamiętasz,którywidzowiewystawy
(po)ŻYDOWSKIE…mogązobaczyćnaantresoli,powracającydorodzin-
negomiastaMajermówizesmutkiem:nPięćsetlatpobytuŻydówwOpa-
towieiżadnegoznakuniema.[ś]Byłysklepy,ruch.Terazniematamnic,
cichuteńkojest,niemadowodu,niemaspaceru,ludzieniechodząś”3.
SłowaMajera,choćznaczniepóźniejsze,korespondujązespostrze-
żeniamiMordechajaCanina,ChaimaSzoszkesa4iinnychreporterów,
3
4
16
Cyt.za:PaintWhatYouRemember[dokument],reż.S.Grünberg,LogTVLtd2009,
00:15:10do00:15:48.
ChaimSzoszkesodwiedziłOpatóww1946r.Takpodsumowałswojewrażeniazwizyty
naulicySzerokiej:nStajęprzedstertąkamieni.Tustałasłynnasynagoga.[ś]Tagóraka-
mienitowszystko,copozostałozsześciusetlathistorii.[ś]Nietkniętyjestzatogmach
«świętejkolegiaty»,pochodzącyzszesnastegowieku[sic!]inienaruszonesąjejwieże
zzegarem,którywyśpiewujegodziny”.Cyt.za:Tambyłkiedyśmójdom…Księgipamię-
cigminżydowskich,wybór,oprac.iprzedm.M.Adamczyk-Garbowska,A.Kopciowski,
A.Trzciński,tłum.M.Adamczyk-Garbowska,Lublin2009,s.460.
