Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którzytużpowojnieodwiedzaliopustoszałepoZagładziedawnesztetle.
Konstatujątesameproblemy,któredobitnieiporuszającoopisałJerzy
FicowskiwwierszachzawartychwtomieOdczytaniepopiołów.Opoza-
gładowejpustcewspominałwutworzeCojest:nTylkoharmidertakiej
ciszy/tylkotumultpustkowia/zbitytłumnikogo”5.Towłaśniezastał
Majerpodczasswojejwizytywrodzinnymmieście.Oprzełamanietej
ciszy,zapełnieniejejgłosemtych,którzysamijużgostracili,walczył
swojąpracąartystyczną.
Wystawa(po)ŻYDOWSKIE…maambicjękontynuowaniajego
dzieła,jednakosadzajewnowymkontekście.Dożydowskiegoświa-
taMajeradodajemyprzedrosteknpo”,kładącnaciskrównieżnato,co
stałosiępowojnieicowdużymstopniudziejesiędodziśzpamięcią
ożydowskiejprzeszłościmałychmiast.Inspirowaneinnymwierszem
Ficowskiego,zatytułowanymSiedemsłów,pragniemyodpowiedzieć
naapelzamordowanegochłopcażydowskiego,którywutworzepoety
prosi:nzwróćciemipamięćpomnie/tesłowapożydowskie”
6
.Mamy
nadzieję,żenaszawystawazwrócipodmiotowośćosobom,któreprzy-
pomniałMajerorazinnymdawnymmieszkańcomsztetli,atakże
przywróciimmiejscewpamięciiprzestrzenipublicznejmiastimia-
steczek,zktórychpochodzili.
WtymprocesieMajerjestnaszymszamesem.Jegozadaniem
jestprzygotowanieodbiorcówdokonfrontacjiwspomnieńzdawnego
sztetlazrzeczywistościąhistoryczną,częstoskomplikowanąitrudną
wodbiorze.Szykujewidzówdospektaklupamięci,taksamojaksza-
mesprzygotowujesynagogęprzedmodlitwami.Podobniejakbudził
onmężczyzndomodlitwy,takimychcemyobudzićwnaszychwidzach
wrażliwośćnatematydotądmarginalizowane,spychanenaobrzeża
politykipamięci.
Wtejksiążceinawystawiespotykająsięwięcartystamalarz
samouk,MajerKirszenblat,szamesułatwiającyopowieśćotrudnych
tematach,orazpoeta,JerzyFicowski.Pierwszypodyktowałmiejsce
itematopowieści,drugi-wydobyłzniejistotnykomunikatdotyczą-
cytego,czyijakpamiętamyonaszejżydowskiejprzeszłości.Dlategoto
właśniecytatyzpoezjiFicowskiegostałysiętytułamiposzczególnych
sekcjipublikacjitowarzyszącejwystawie(po)ŻYDOWSKIE.
5
6
J.Ficowski,Cojest,[w:]tegoż,Gorączkarzeczy,s.185.
Tenże,Siedemsłów,[w:]tegoż,Gorączkarzeczy,s.192.
17
