Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pracadomowanajmłodszychuczniów
stywanojerównieżdoćwiczeńwpisaniu,czytaniuiliczeniu.Podkoniectej
epokiwynalezionodruk.
Wodrodzeniu–naskutekodkryćgeograficznych,wynalazków,rozwo−
jugospodarczegoihandlu,fascynacjistarożytnąkulturą,naukąisztuką
–wzrosłozapotrzebowanienawiedzęzzakresuróżnychnauk.Towymaga−
łowzbogaceniapracyszkołyonowetreścinauczaniaorazpolepszeniajej
efektywności1.
Wepocetejnastąpiłorozpowszechnienieksiążekipodręcznikówszkol−
nych.Doszłodotego,żepodręcznikmógłwokreślonymzakresiezastąpić
nauczyciela.Dostępnośćuczniówdopodręcznikówległaupodstawzwycza−
jusystematycznegozadawaniaimpracydomowej.
Apogeum„podręcznikowych”pracdomowychuczniów(zapoczątko−
wanychwXVIIwieku)przypadanaXVIIIstulecie,kiedytoobowiązki
nauczycielawczasielekcjisprowadzałysięgłówniedozadawaniaiodpyty−
waniatego,cobyłouczniomzadanedodomu.Możnarzec,żecałyproces
uczeniasięprzeniesiononanaukędomowąuczniów,zadawanązpodręcz−
nikamechaniczniezapomocąmetody„paznokciowej”2–nauczycielwy−
znaczałpodręcznikowytekst–„odtąddotąd”–dowyuczeniasięnapa−
mięć.Byłoto„pamięciowe”,bezmyślneimechaniczne„wkuwanie”przez
uczniówniezrozumiałychzregułytreści.
Inaczejrzeczsięmiaławherbartowskimsystemiekształceniaformalne−
go,wktórymprymatnauczaniaskoncentrowanegonarozwijaniuumysłu
izdolnościpoznawczych3naduczeniemsięprzezuczniówokreślonychwia−
domościzmarginalizowałzainteresowanieprocesemuczeniasięisamąnauką
domowąuczniów,zgodniezprzekonaniem,żeprocesytesąwtórnewsto−
sunkudoprocesunauczania.Stądteżpracędomowąuczniówograniczonodo
minimumbądźpoprostuzrezygnowanozniej.
Zczasemkształcenieformalneprzekształciłosięwnauczaniemecha−
niczne,wymagająceoduczniów–podobniejakwokresiepoprzednim–bez−
myślnego,pamięciowego„wkuwania”inaukidomowej.
11J.Kujawiński,Doskonaleniepracylekcyjno−domowejwklasachpoczątkowych,WSiP,
Warszawa1990,s.8.
12Por.J.Zborowski,Naukadomowauczniaszkołyśredniej,PWN,Warszawa1975,
s.14.
13J.F.Herbart,Wykładypedagogicznewzarysie,tłum.F.Jakóbiec,NTP,Warszawa
1937,s.62in.
10
