Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI.Teoretycy
Zachodzie.Wobecnieubłaganejracjonalnościinstrumentalnejwewspółczes-
nymświeciementorzywszkoleuznali,żeodkupieniespołeczneleżywinspi-
rującychmediachsztuce,literaturzeimuzyce.DlaHabermasatozstąpienie
doestetykimiałoprowadzićdofilozoficznegoślepegozaułka.Wszczególności
przyjęcieograniczonegoiostatecznienegatywnegopoglądunaracjonalność
iantidotumnazłotychczasówniemogłodoprowadzićdoideałówoświecenia
niedokończonegoprojektunowoczesności.Wręczprzeciwnie,potrzebne
byłobardziejrozwiniętepojęcieracjonalności,abyodsłonićfałszyweideolo-
giewspołeczeństwie.PozatymHabermaspopierałbrzemiennywskutkach
pogląd,językstanowiglebę,wktórejmogąkiełkowaćnasionaracjonalności.
Ożywiającirozwijajączdolność,ludzkośćmogłabyzbudowaćlepszyporzą-
dekświata,atymsamymzrealizowaćwizjęMarksadotyczącąspołeczeństwa
wolnegoodalienacjiinierównościmaterialnych.
Głównepoglądy
PoglądyHabermasarozwijałysięwciągudługiej,pracowitejibyćmożegorącz-
kowejkariery.Jednakpomimopewnychzajadłychatakówzestronypopular-
nychpostmodernistówzachowałonsilnąwiaręwmocrozumudoodsłaniania
niesprawiedliwościiuciskuorazkierowanianaszychmyślinarozmaitespo-
sobyżycia.Wtymrozdzialerozważamy,jaktentrudny,dośrodkowywgląd
kształtowałaspektywcześniejszejipóźniejszejpracyHabermasa.
Poglądynajęzyk
Habermas,zafilozofemLudwigiemWittgensteinem,dokonałUzwrotuling-
wistycznego”
,awięcpostrzegałjęzykjakokluczowemediumtworzeniarze-
czywistości.Prowadziłwielebardzoważnychobserwacjisposobównaszego
komunikowaniasięzesobą.Zaistotneuznałpróbymówcy,abyuzasadnićto,
comówi,zapomocąracjonalnegoargumentu.
Habermassugeruje,żewnormalnymjęzykuistniejątrzyrodzajeroszczeń
ważnościowych(poglądamiHabermasadotyczącymiformyzaburzonejzaj-
miemysięwdalszejczęścirozdziału).Popierwsze,możemycośstwierdzićna
podstawieczytaniadowodów.Naprzykładmożemypowiedziećzprzekonaniem,
żewszystkiepająkimająosiemnóg,ponieważpodjęliśmybadaniapajęczaków.
Mówcapróbujeuprawomocnićto,comówi,uzasadniając,żejesttoprawdą.
Podrugie,to,comówimy,możemyuzasadnić,będącszczerym.Jeżeli
mówię,żecięlubię,itauwagajestzgodnazmojąniewerbalnąprezentacją