Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.JürgenHabermas
27
strategicznego.WedługHabermasanasznowoczesnystylżycianiebyłbymoż-
liwybezracjonalnościopierającejsięnaśrodkachicelach.Bezniejzarządzanie
obszaramibiznesu,przemysłuiżyciaspołecznegonieudałobysię.Jednaktym,
comartwiHabermasa,jestskalaiprzewagadziałaństrategicznychwewspół-
czesnymświecie.Przyćmiłyoneswegoprekursora–działaniekomunikacyjne.
Poglądynaspołeczeństwo
Wswoimnajwiększymdziele–Teoriadziałaniakomunikacyjnego(1999,2002;
wyd.oryg.1981)–Habermasokreśladwiegłównesferyreprodukcjispołecz-
nej.Wpraktycesferytesąpołączone,aleHabermasanalizujejeoddzielnie,aby
pokazaćichwyraźnywpływnażyciespołeczne.
Pierwszasferatoświatżycia.Terminten,zapożyczonyodAlfredaSchütza,
odnosisiędogłębokichczyśrodowiskowychzasobówwspólnychznaczeń,
częstolekceważonych.Poprzezjęzykkształtująonenasząosobowośćitożsa-
mośćgrupową.Totutajwłaśnieznajdujemycodzienneprzypadkidziałań
komunikacyjnych.Ludziespotykająsięiwchodząwinterakcjenapodstawie
wspólnychdefinicjizadań,obowiązkóworazoczekiwań.Większośćztychspot-
kańodbywasiębezproblemowoibezświadomejrefleksji.Naprzykładzjazdy
rodzinneczęstozaczynająsięznanymirytuałami.Przypowitaniachinapocząt-
kurozmowymożemyzacząćodtego,cosięwydarzyłoodostatniegospotkania
itd.Możewinnychkulturachsąinnescenariusze,aleniezależnieodtego,co
siędzieje,uczestnicysąwstanieprzewidzieć,conastąpi.
Drugasfera–system–odnosisiędoobszarówżyciaorganizowanychikon-
trolowanychprzezpaństwo.Dużywpływwywierajątupolityczneigospodarcze
podsystemy,któreregulująważneaspektynaszegożycia.Gdyświatżyciaskupia
sięnaintegracjikulturowejisocjalizacji,systemkoncentrujesięnamaterial-
nejreprodukcjiiwzwiązkuztymjestzdominowanyprzezwładzę,pieniądze
idziałaniastrategiczne.Weźmyzwykłydzieńnagiełdzie,gdziepogońzapie-
niądzemiwładząosiągaswojeapogeum,gdyudręczeni,aleambitnimaklerzy
wykonująswojąpracę.Upajająsięonidziałaniamistrategicznymi.Podejmowanie
szybkichdecyzji,przechytrzanierywali,pokonywanierynkunajegowłasnym
boisku–towszystkododajeurokutejwojowniczejroli.Nieznaczyto,żedzia-
łaniakomunikacyjnezostaływtymśrodowiskuzapomniane.Maklerzymuszą
siękomunikowaćizrozumiećsiebienawzajem,abyskuteczniewykonywać
swojezadania,aleszalawyraźnieprzechylasięwstronędziałaństrategicznych.
Wmiaręrozwojukapitalizmuzarównoświatżycia,jakisystemzaczęłysię
stopnioworóżnicowaćiracjonalizowaćnawyraźnieodmiennesposoby.Habermas
uważatozakoniecznykrokzpunktuwidzeniaewolucji.Niemniejjesttakżemi-
nustejprogresji,ponieważrozwójobusfernienastąpiłwsposóbskoordynowany.
