Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Herkulesnarozdrożu–międzyideałemrycerzaa„mężaszlachetnego”...
czonąbibliotekębaśni,opowieści,interpretującjewsposóbnatyle
nowy,żepozostajeatrakcyjnyiaktualnyprzezcałewiekiistwarzając
miriadycytatów,nawiązań,powiązań,połączeń,napomknień...Toza
nimpójdąColuccioSalutati(przed1406,DelaboribusHerculis),Lelio
GregorioGiraldi(1513,VitaHerculis),GuillaumeBudé,ErazmzRot-
terdamu(kilkakrotnieodwołującsiędopostaciHerkulesawwydanych
porazpierwszyw1506rokuuAldaManuziaAdagiach),AndreaAlciato
wniektórychEmblematach(1531)-dziele,którewdużejmierzeza-
decydujeonowej,emblematycznejtypologiikomunikacjikulturowej,
aprzytymstaniesięprawdziwymsukcesemkomercyjnym...
20
Możemypowiedzieć„szkoda”,borozdrożemoralnegowyboruto
przecieżtenelementmitu,którychętniepodjęłaby,podchwyciłana-
szawspółczesnawrażliwość,aktóryniewydajesiętamtymautorom
zaprzątaćgłów.PochwałaSokratesaiHorai,esejoróżnychporachżycia
ProdikosazKeos(Vw.p.n.e.),zaginęły,ichoćpamięćonichprzecież
przetrwała,toprzezwiekiwydawałosię,żenieusłyszymyjużwięcej
słynnejparabolioHeraklesienarozstajnychdrogach,naga-
bywanymprzez„Szczęśliwość-Nieprawość”(Eudaimonia-
Kakia),awybierającymszlakwskazanyprzez„Męstwo”(Arete).Roz-
mowa,wktórejpadazdanie:Pragnieszpanowania-zaprawiajciałodo
wojny,arozumdorady,rozgrywasięprzecieżtylkoweśnie...
21
DopołowyXVIwiekupozostająbowiemżywe„bajeczne”wyobraże-
niaantyku,ajesttoepoka,któraprzechowujeteksty,wydawałobysię,
marginalnewstosunkudoklasycznegokanonuodrodzeniowegoijest
dlanasświadectwemnietyleprzeszłości,ilepotrzebywizjiprzyszłości,
wktórejtamtaprzeszłośćjednaknadalżyje,jestznanaiznajdujespo-
sóbwykorzystania
22
.
Herkules-ChrystusAtletaobecnybędziewięcwsztucesakralnej,
byHerkulesall’anticapojawićsięmógłwpołowieXVwiekuwprzed-
stawieniachmonarchów(itoimwiernesąmalowidłazkaplicyZyg-
muntowskiej,świadectwopracyartystówbliskichdomuMedyceuszy,
aDonatellawszczególności)
23
.Będzietak,zanimodkryciewTermach
20
Por.A.Quondam,Cavalloecavaliere...,s.127-130.
21
Por.T.Zieliński,Starożytnośćbajeczna,Warszawa1995,s.158;Z.Kubiak,Mitologia
GrekówiRzymian,s.444.
22
Por.A.Quondam,Cavalloecavaliere...,s.25-26.
23
Por.A.Boczkowska,HerculesiDawid...,s.115,250.
~23~
