Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Herkulesnarozdrożu–międzyideałemrycerzaa„mężaszlachetnego”...
zdajesiętuprzykładzbroiwykonanejprzezantwerpskiegopłatnerza
EliseusaLibaertsamiędzy1562a1564rokiemdlaszwedzkiegokróla
ErikaXIV
,zdynastiiWazów
34
.Zbrojęzamówiłkról-szaleniec,kiedy
pragnąłpoślubićElżbietęI(królowej-Astreigodnybyłnarzeczony
jedynieolimpijski,niezwyciężonyniczymHerkules...),aktórejnigdy
nieprzywdział
35
.Niesłychanaurodategoprzedmiotuniepowinnanas
zmylić-szczególnejestjegopiękno,aleniefunkcja,izbrojatastanowi
poprostujednozogniwwdługimłańcuchuherkulejskichprzedsta-
wieńtowarzyszącychówcześnieludziomiwydarzeniom-nacodzień
iodświęta.
Najważniejszącechątychwszystkichniezliczonychrzeczysłużą-
cychdekoracji,rozrywce,najskromniejszychprzedmiotówużytkowych
itychdrogich,budującychprestiżposiadacza,jestto,żesąprzeznaczo-
nedopowielania,potrafiązatemsprawić,żemitoHerkulesiewnikał
docodziennegożyciaowielebardziej,niżgdybyograniczałsięjedynie
doobecnościwarcydziełach„wielkich”-zamierzonych,pomyślanych
jakotakie.Imyteżzbytjesteśmyprzyzwyczajenidooglądaniaobrazów
wmuzeach,zatrzymywanianaszejuwaginadziełachwyznaczających
„kamieniemilowe”whistoriiepoki,jakchoćbysławnedrzwiflorenckie-
gobaptysteriumdłutaGhibertiego,byzwracaćnależnąuwagęnapo-
zostałepotamtychczasachniezliczoneprzedmioty,któreświadcządo
dziśnietylkooguście,styluepoki,aleiotym,cowtematycetamtych
przedstawieńsięliczyło.Modele,rysunkikrążyłyprzezdziesięciolecia
poEuropieidzisiajpozwalająnierzadkoodnaleźć,bywa,żeodtworzyć,
bezpośrednieźródłokolejnychprzedstawień.Tamultiplikacja,która
stanowiwszakjądrokulturyklasycystycznej,jestmożliwa,gdymo-
tywysąrozpoznawalnewobrębieprzyjętegokodu.Jejpowszechność
świadczyopopularnościmotywu
36
.
Wramachprzyjętegozatemkoduestetyka,przygotowanajużprzez
osiągnięciaburgundzkieiferraryjskie,stajesiępotrzebnawładcomno-
wychczasów-odksiążątdrobnychwłoskichpaństewekpocesarzy;
potrafisłużyćzarazempożytkowiihonorowi
37
.Jeśliprzypomnimy,co
napisanoonowejtechnologiidrukuistrategiachwydawniczychtych
34
DzisiajprzechowywanajestonawdrezdeńskiejRüstkammer.
35
Por.F.Yates,Astrée:lesymbolisme...,s.88-126,132,400-402.
36
Por.ibidem,s.140-141,149-151,154.
37
Por.ibidem,s.85-86.
~27~
