Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Biviumvirtutisetvitii–èthosHerkulesa...
Onzaś,obudzony,takjakpchłydepczewroga,
któregowprawiwszywpopłochdolwiejskóryzapędza
6
.
Mottoemblematu,„Natych,którzyporywająsięnaczynyponad
swesiły”(Ineosquisupraviresquicquamaudent),odsamegopoczątku
sugerujewykładnięmoralną.Niewartomierzyćsięzprzeciwnikiem
silniejszym,koniecbowiembywatragicznydlasłabszego.Tensam
emblematzostałzachowanywpóźniejszychwydaniach,zLyonuczy
zAntwerpii,wróżnychikonograficznychwariantach,uzupełnianych
niekiedyszczegółowymfilologicznymkomentarzem
7
.
WwydaniuAlciataz1584roku
8
,ikoncxxxviii,zatytułowany„Na
dzieciznieprawegołoża”(Innothos),nawiązujenatomiastdowczes-
negodzieciństwaherosa.PrzedstawiaonmałegoHerkulesa,który,
przystawionywedługróżnychmitówprzezJowisza,Hermesa,czyteż
przezsamąmatkę-Alkmenę,ssiemlekozpiersiHery.WwersjiAlciata
dzieckodopiersiprzystawiasamJowisz,widaćbowiemnarycinieorła
-atrybutboga-orazpotwierdzatenfakttekstepigramu
9
.MlekoHery
miałowedługstarożytnychzapewnićpijącemujenieśmiertelność.Bo-
ginijednakprzebudziłasięizewstrętemodepchnęłaobcedziecko
10
.
6
A.Alciatus,Emblematumlibellus.Książeczkaemblematów,oprac.M.Mejora,A.Da-
widziuk,B.Dziadkiewicz,E.Kustroń-Zaniewska,wstępioprac.R.Krzywy,Warszawa
2002,s.43.
7
Por.A.Alciato,Livretdesemblèmes,Lyon,MacéBonhommepourGuillaumeRouil-
le,1549,fo2ro:Contreceulxquiosententreprendreoultreleurforce:QuandHerculesdort
soubzl’arbre,etrepose,/Etsoubzsonbrasarmes,etmassepose,/Desnainsl’arméeàletuer
s’eforce,Malcognoissansleurtroppetiteforce:/Luyesveillé,commepetitepulce/Dedansla
peauduLyonlesrepulse./AplusfortquesoynesefaultprendreorazOmniaAndraeAlciati
V
.C.emblemata,Antverpiae,exofcinaChristphoriPlantini,1577,s.235:Dumdormit,dul-
cirecreatdumcorporasomno/Subpiceaetclavamceteraquearmatenet,/AlcidemPygmaea
manusprosternereleto/Posseputatviresnonbenedoctasuas./Excitusipse,velutpulices,sic
proterithostem/Etsaeviimplicitumpelleleonisagit.Natematróżnychwersjiprzekładu
tegoepigramatuzob.A.Sauders,TeSixteenthCenturyFrenchEmblemBooks.ADecoratif
andUsefulGenre,Genève1988,s.135-136.
8
A.Alciato,Emblemata,Lesemblèmes,Paris,JeanRicher,1584,foS11vo.
9
Por.ibidem,foS11vo-12ro:Innothos:Emblemacxxxviii:Herculeosspuriisemperce-
lebretishonores:/NamvestriPrincepsordinisillefuit./NecpriusesseDeuspotuit,quàm
sugeretinfans/Lac,sibiquodfraudisnesciaIunodabat.Wersjafrancuska:Surlesbastards:
Bastars,souvenezvousd’honnorerlamemoire/DuvaillantHercules,etsonnometsagloire,/
Carilestlepremiersurtousdevostreranc./Maisilnepustdieuestreenconditiontelle,/Si
Jupitern’eustfaitluyprendrelamammelle/DeJunoquidormoit,etmisdessussonflanc.
10
Emblematznajdujesiępodadresemhttp://www.emblems.arts.gla.ac.uk/french/
emblem.php?id=FALc138(31.12.2011).
~61~
