Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
WzwiązkuzrozwojemsytuacjipolitycznejwkrajachtakichjakWęgry,Tur-
cja,Brazylia,StanyZjednoczone,atakżePolskawostatnichlatachukazałosię
wieleksiążeknatematświatowegokryzysudemokracjiliberalnej3.Dotegotrze-
badodaćniezliczoneesejeorazartykułyprasowewtejsamejsprawie.Jednym
zpopularnychmotywówowychpublikacjibyłproblemkryzysuoświeceniowej
racjonalności,coznalazłowyrazwmedialnejkarierzeterminupostprawda-
wybranegosłowem2016rokuprzezOxfordDictionaries.Wśródosóbodpo-
wiedzialnychzanadejściewiekupostprawdynierzadkowymienianowłaśnie
teopisywaneprzezRorty’egowpowyższymfragmenciejakoszarogęszącysię
npostmodernistyczniprofesorowie”,doktórychsambywałzaliczany-domyś-
licieli,którzymielipodważyćspołecznepoczucie,żeistniejeobiektywnarze-
czywistośćiprawda,umożliwiającantyliberalnympolitykomposługiwaniesię
manipulacjąikłamstwemwżyciupublicznym.RichardRorty(1931-2007)był
jednymznajbardziejznanychprzedstawicieliświatowejhumanistykiwdrugiej
połowieXXwieku.Głosił,żedemokracjajestważniejszaniżfilozofia,prawda
zaśprzypominaruchomąarmięmetafor.Powtarzał,żepowinniśmyzatroszczyć
sięowolność,awówczasprawdazatroszczysięosiebiesama.Wrzeczywistości
politycznejokreślanejmianemświatapostprawdy,wktórejdemokracjaliberalna
słabnie,trudnomożeolepszegotowarzyszaintelektualnejpodróży4.
Rortywierzył,żewwynikudługiegohistorycznegoprocesuwyczerpałsię
słownikoświeceniowegoracjonalizmu.Jakpisałwswojejnajbardziejznanej
książce,nsłownikoświeceniowegoracjonalizmu,choćniezbędnybyłdlapowsta-
niademokracjiliberalnej,stałsięobecnieprzeszkodąwzachowaniuirozwoju
społeczeństwdemokratycznych”5.Trudnośćmiałapolegaćwłaśnienatym,że
wrazzupływemczasusłowniktenwcorazmniejszymstopniuumożliwiałprzed-
stawieniezadowalającejodpowiedzinawspółczesneproblemypolityczne.Jeśli
3A.Applebaum,Zmierzchdemokracji.Zwodniczypowabautorytaryzmu,przeł.P.Tar-
czyński,WydawnictwoAgora,Warszawa2020;F.Fukuyama,Tożsamość.Współczesnapoli-
tykatożsamościowaiwalkaouznanie,przeł.J.Pyka,DomWydawniczyRebis,Poznań2019;
I.Krastew,CopoEuropie?,przeł.A.Gustowski,WydawnictwoKrytykiPolitycznej,Warszawa
2018;S.Levitsky,D.Ziblatt,Takumierajądemokracje,przeł.O.Łabędowicz,FundacjaLiberté,
Warszawa2018;M.Lilla,Koniecliberalizmu,jakiznamy,przeł.Ł.Pawłowski,FundacjaKul-
turaLiberalna,Warszawa2018;Y.Mounk,Ludkontrademokracja,przeł.K.Gucio,Fundacja
KulturaLiberalna,Warszawa2019;D.Runciman,Jaksiękończydemokracja,przeł.S.Żuchow-
ski,FundacjaKulturaLiberalna,Warszawa2019;T.Sawczuk,Nowyliberalizm.Jakzrozumieć
iwykorzystaćkryzysIIIRP,FundacjaKulturaLiberalna,Warszawa2018;T.Snyder,Drogado
niewolności,przeł.B.Pietrzyk,Znak,Warszawa2019;A.Szahaj,Neoliberalizm,turbokapita-
lizm,kryzys,KsiążkaiPrasa,Warszawa2018;J.Zielonka,Kontrrewolucja.LiberalnaEuropa
wodwrocie,przeł.J.Bednarek,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2018.
4R.Keyes,Czaspostprawdy.Nieszczerośćioszustwawcodziennymżyciu,przeł.P.Tomanek,
WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2017.
5PIS,s.81-82.
