Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dyplomacja–czymjestijakrozwijałasięprzezwieki
syłać,wskazówkigodnedyrektorazasobówludzkich,jakichmotywować,iporady
dlaambasadora,jakreprezentować,negocjowaćiraportować.Itak:flAmbasador,bę-
dącoczamiiuszamipaństwa”(FrancescoGuicciardini)
225
iflniosącympokójnieprzyja-
ciołom”(ErmolaoBarbaro
)
226
,flpowinienmiećwiedzęteologa,biegłośćwArystotelesie
iPlatonie,łatwośćdialektycznegorozbiorunajbardziejzawiłejkwestii;znaćmatema-
tykę,architekturę,muzykę,fizykę,prawocywilneikanoniczne.Posługiwaćsiębiegle
łacinąwpiśmieisłowie,miećwprawęwgrece,hiszpańskim,francuskim,niemieckim
itureckim.Znawcaantyku,historyk,geograf,ekspertwwiedzywojennej,mamieć
wyrobionygustpoetycki.Nadto,wywodzącsięzrodzinydobrejizasobnej,miećprzy-
jemnywygląd”(OtavianoMaggi)
227
.
RadudzielałwreszcieMachiavelli,uznającydyplomacjęzadziałalnośćciągłą,anie
epizodyczną
228
.Poglądyspisałwprzekonaniu,flżejestlepiejrzeczywistąniżelimnie-
manąprzedstawićprawdę”,veritàeńetuale
229
,cobyłopodstawąszkołyrealizmupoli-
tycznego.Światpolitykirządzisięwłasnymiprawami.Dominujewnimwalkamiędzy
virtù,cnotą,toznaczyrozumem,rzutkościąimęstwem,aprzeciwnościamilosu,jakie
niesiefortuna.Necessità,konieczność,możezmuszaćcnotędopodstępu,żebyjepoko-
nać
230
.flKsiążępowiniensiętylkostaraćozwycięstwoioutrzymaniepaństwa:codo
środków,tebędązawszegodziweikażdyjepochwali”
231
.Dyplomatomzalecał,bywy-
korzystywaliludzkiemałościisłabości,oszukiwali,przekupywaliikłamali,jeślitego
secolodiriflessionesullafguradell!ambasciatore(1541-1643),w:S.Péquignot,J.-C.Waquet(red.),
op.cit.,s.228–230.
225
F.Guicciardini,Ricordipoliticiecivili,1512,publikowanew:Propositioni,oueroConsiderationi
inmateriadicosedistato,AltobelloSalicato:Vinegia1609,s.117maksymaCCLXXVI,wielokrotnie
cytowane.
226
C.M.Constantinou,BetweenStatecraftandHumanism:DiplomacyandItsFormsofKnowledge,
flInternationalStudiesReview”2013,t.15,s.149.
227
O.Maggi,Delegato:libriduo,Avanzi,Ludovico,Venecia1566,s.40v.–40r.,cytowany
w:S.Andreta,OtavianoMaggieilHDeLegato”(1566),w:S.Péquignot,J.-C.Waquet(red.),
op.cit.,s.305–306.Por.Ch.W.Freeman,op.cit.,s.28.
228
G.R.Berridge,Machiavelli,w:G.R.Berridge,M.Keens-Soper,Th.G.Ote,DiplomaticTheoryfrom
MachiavellitoKissinger,PalgraveMacmillan,London2001,s.21.Esejzawieracałąpodstawową
literaturępoświęconąMachiavellemu,G.R.Berridge,Machiavelli,op.cit.,s.30–32.
229
N.Machiavelli,Książę,rozdz.15,za:MikołajaMachiawellaTraktatoKsięciu-Całość,
tłum.A.Sozański,DrukarniaUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków1868s.60–61.
230
F.Meinecke,L!idéedelaraisond!Etatdansl!histoiredestempsmodernes,Droz,Genève1973,s.39–42.
LiteraturapolitologicznadotyczącaMachiavellegojestolbrzymia,stanpolskichbadańnadjego
myśląprzedstawia:P.Fiktus,InterpretacjevirtuMachiavellegownaucepolskiej,flStudiaErasmiana
Wratislaviensia”2008,z.2,s.105–116.
231
N.Machiavelli,Książę,rozdz.18,op.cit.,s.71.
69
