Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dyplomacja–czymjestijakrozwijałasięprzezwieki
zniderlandzkimiZjednoczonymiProwincjamiirównolegleCesarstwazFrancjąoraz
CesarstwazeSzwecją
283
.Najważniejsząnowościąnegocjacjibyłowłączeniedonich
podnaciskiemFrancjiwszystkichksiążątniemieckichbędącychlennikamicesarza.
Pozaprzywróceniempokojuzmieniałyonebowiemcałkowiciewewnętrznąorga-
nizacjęCesarstwa
284
.Setkauczestniczącychwnichdelegacjimusiałazrobićnabut-
nychpełnomocnikachcesarskichpodobnewrażenie,jakiewywarłaobecnośćLitwy,
ŁotwyiEstoniinadelegacjisowieckiejpodprzewodnictwemMichaiłaGorbaczowa
podczasszczytuparyskiegoKBWEw1990r.
285
Traktatyzawartezpomocąnuncjusza
apostolskiegoiambasadoraweneckiegowimięjednościRespublicaChristianawrze-
czywistościostateczniepogrzebałyjąizastąpiłynowymporządkiemnazwanymwe-
stfalskim
286
.Złożyłysięnańzasadysuwerennościirównościpaństw,neutralności
wyznaniowejwstosunkachmiędzynimiirównowagisiłjakogwarantapokoju.
ŁadopartynaporozumieniukorzystnymdlawszystkichAdamWatsonna-
zwałracjąsystemu,raisondesystème
287
.Podstawąsystemueuropejskiegostałysię
suwerennepaństwaterytorialne,którezyskałyzdolnośćzawieraniaumówmię-
dzynarodowychiktórychwspólnymcelembyłoniedopuszczeniedohegemonii.
Jegoproduktemubocznymbyłygorszącesporyoprecedencjęmiędzypanujący-
mi.Ponad300niemieckichwładcówmogłoodtądprowadzićsamodzielnąpolity-
kęzagraniczną,arozbiciepotęgiHabsburgówspełniałodezyderatfrancuskiejracji
Reality?,flJournaloftheHistoryofInternationalLaw”2000,t.2,nr2,s.148;J.A.Caporaso,Changes
intheWestphaliaOrder:Territory,PublicAuthorityandSovereignty,flInternationalStudiesReview”
2000,t.2,nr2,s.1–3;A.Osiander,Sovereignty,InternationalRelations,andtheWestphalianMyth,flIn-
ternationalOrganization”2001,t.55,nr2,s.251–252,264–265;R.Lesafer,PeaceTreatiesfromLodito
Westphalia,opocito,s.10;R.Lesafer,InternationalLawanditsHistory:TheStoryofanUnrequietedLove,
w:M.C.R.Craven,M.Fitmaurice,M.Vogiati(red.),Time,HistoryandInternationalLaw,Martinus
Nijhof,Leiden–Boston2007,s.39.Wnaucepolskiejproblematykęprzedstawiłizaproponował
zamiastflmitu”terminflmetafora”A.Gałganek,HWestfalia”jakometaforagenezywnauceostosunkach
międzynarodowych,w:M.Pietraś,K.Marzęda(red.)Późnowestfalskiładmiędzynarodowy,Wydawnic-
twoUMCS,Lublin2008,s.27–29.
283
R.Lesafer,InternationalLawanditsHistory,opocito,s.9.
284
K.Maletke,LestraitésdepaixdeWestphalieetl!organisationpolitiqueduSaintEmpireromain
germanique,flDix-septièmesiècle”2001,nr210,s.125–130.Przyokazjiautorrównieżprzestrzega
przedahistoryzmemwinterpretacjisuwerennościzwanejwestfalskączynionymprzezwspółcze-
snąnaukę.
285
H.M.Morris,V.Made,Ėmigrés,dissidentsandinternationaleorganisations,w:J.Hiden,V.Made,
D.J.Smith(red.),TheBalticQuestionDuringtheColdWar,Routledge,London–NewYork2008,s.149.
286
L.Gross,ThePeaceofWestphalia,1648-1948,flAmericanJournalofInternationalLaw”1948,
t.42,z.1,s.29.
287
A.Watson,TheEvolutionofInternationalSociety,opocit.,s.14,240.
79
