Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nSzkolnictwoLudowe”–pierwszesądeckieczasopismo(1891-1913)
PierwszynumernSzkolnictwaLudowego”ukazałsię13stycznia1891r.zpodty-
tułemnOrgannauczycielstwaludowego”11.Pismowychodziłodrukiemjakodwuty-
godnik:każdego5.i20.dniamiesiącawformacie24x30cm.Zadrukkolumnybył
dwułamowy,paginacjaciągławobrębieroczników.Pierwszynumerliczył16stron.
Redakcjaczasopismamieściłasięprzyul.św.Ducha149.
PoczątkoworocznaprenumeratapismadlaNowegoSączawynosiła3zł76ct.12,
adlapozostałychczytelnikówwmonarchiiaustro-węgierskiej4złr.Od1892r.zrów-
nanokosztyprenumeratydo4złr.Pojedynczynumerpismakosztował25ct.nSzkol-
nictwoLudowe”możnabyłonabywaćwbiurzedziennikówOlszewskiegoiPlohnawe
Lwowie,wkrakowskichksięgarniachStanisławaAndrzejaKrzyżanowskiegoiEmeryka
LeonardaZwolińskiego,wksięgarniWłodzimierzaDoboszyńskiegowStanisławowie
orazwbiurzedziennikówHorowitzawCzerniowcach.
PismoniebyłodrukowanewNowymSączu,gdzieprzecieżistniałydrukarnie,ale
wWieliczceuJanaLitwińskiego.OddrukowaniadwutygodnikawymówiłsięJózef
Pisz,uzasadniająctozłymstanemzdrowia,aleprawdopodobniezraziłgoprogram
politycznypisma13.Coprawdawroku1892nSzkolnictwoLudowe”drukowanouJó-
zefaKazimierzaJakubowskiegowNowymSączu,aredaktoremodpowiedzialnymbył
wtymczasieLeonKnobel14,alejużodnastępnegorokunakładypismawychodziły
spodprasJanaLitwińskiegoażdokońcaistnieniaperiodyku.
Wpierwszymnumerzepismazamieszczonoobszernyartykułwstępnyzatytułowa-
nyNaszprogram.Byłonzapowiedziąkonsekwentnejwalkiopoprawębytunauczycieli
ludowych.Czytamywnimm.in.:
Wiemy,żepracanaszajestpomnikowegoznaczenia,azatemwymagamy,abyoddanonam,
cosięnależy.Jeżeliżądamypolepszeniabytu,nieprosimyołaskę,tylkowymagamydopełnienia
ustawzasadniczych,któreorzekają,iżnauczycielludowypowinienmiećtakąpłacę,abyzniej
mógłwyżyćprzyzwoiciezeswojąrodziną,atymsamymtylkoszkolepoświęciłpracęswoją.Pod
tymwarunkiemobjąłkrajzarządszkółludowych,powinienprzetodopełnićswegoobowiązku.
Pensjeżebraczeorocznych200,240,250i300złr.,jakiepobierawiększaczęśćnauczycielstwa,
sązbytjasnąilustracją,abyjeszczedokładniejokreślaćpostępowanieautonomiikrajowejiten-
dencje,jakiepozaszumnymimowamimieścićsięmuszą15.
Wydawanieopozycyjnegopismanauczycielskiegobyłonsoląwoku”Towarzy-
stwaPedagogicznegoorazwładzoświatowych.SzczególniekrytycznienSzkolnictwo
11
Okładkazbiorczarocznika1891jednoznaczniegłosi:nSzkolnictwoLudowe.Dwutygodnikpedagogiczny.
Organnauczycielstwaludowego”.
12
ct.–Creutzer–czyliwspolszczeniu–krajcar.Monetawkrajachhabsburskich;wl.1857-1892równa1/100
reńskiego.
13
H.Kramarz,dz.cyt.,s.416.
14
nZmianawwydawnictwienaszegoczasopismanastąpiłazpoczątkiemb.r.,amianowiciewtymkierunku,że
pismodrukowaćsiębędzienadalwdrukarnip.J.K.JakubowskiegowNowymSączuiżeobowiązkiodpowiedzialnego
redaktoraiwydawcysprawowaćbędziep.LeonKnobel.PrzytejsposobnościRedakcjanSzkolnictwa”składap.Janowi
Litwińskiemu,właścicielowidrukarniwWieliczceibyłemuodpowiedzialnemuredaktorowi,najserdeczniejszepodzię-
kowaniezasumiennewykonywanieprzyjętychobowiązków.Spełniamytenmiłydlanasobowiązektymchętniej,że
p.JanLitwińskipismonaszezacenęumiarkowanąstarannieipunktualniedrukował”.nSzkolnictwoLudowe”1892,
nr1,s.8.
15
Naszprogram,nSzkolnictwoLudowe”,nr1z13stycznia1891,s.1-4.
31
