Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
TadeuszBiesaga
TadeuszStyczeńporównywałpolskiegoKowalskiegozlat80.
ubiegłegostuleciadoSokratesa,którywiernyprawdziemoralnej,aby
jejniezdradzić,byłgotowywwięzieniuponieśćśmierć,gdyżsądził,
żetądrogąmożeratowaćczłowiekaprzedzniszczeniemtego,co
wnimstanowiojegoczłowieczeństwie.Sprzeciwwobecpróbyzła-
maniasumieniaKowalskiegoprzezaktnpodpiszibędzieszwolny”,
stałsięocaleniemczłowiekaprzedzdradąsamegosiebie.Niemabo-
wiemwolnościprzezsamozniewolenie,przezzdradęswegosumienia,
siebieitymsamymwszystkichinnych1.
AndrzejSzostek,analizująctenhistoryczny,antropotwórczyod-
ruchsumienialudzkiegownaszejOjczyźnie,powiada,żesumienie
polskichpatriotówchciałoprzywrócićproste,elementarneprawdy,
podstawowyporządek,bezktóregowszystkostajesięzakłamaniem,
fikcjąiułudą.Teelementarneprawdydobrzeilustrowały,jegozda-
niem,następującehasłazczerwca1989roku:nŻebyPolskabyła
Polską”orazżen2+2musibyćzawsze4”.nWtedy,wlatach70.
i80.–piszeA.Szostek–corazpowszechniejszestawałosięprzeko-
nanie,żebeznazywaniarzeczypoimieniu,bezpowrotudoprawdy
wrozmowachpolitycznych,wcałejkulturze,wżyciuosobistymnie
odnajdziesięinieodrodziczłowiek”2.Owonwyjściezeświatazakła-
maniazacząćsięmusiodzdolnościiodwagiwiernościprawdom
najprostszym”3.
To,żewdramatycznychchwilachtotalitaryzmuniewszyscybyli
zdolniodważnieczyheroiczniedaćświadectwoprostymprawdom
swegosumienia,iniewszyscy,którzytouczynili,zostalidostrzeżeni
przezopiniępubliczną,nieświadczyotym,żeracjęmielici,którzy
swympodpisemwspółpracyzreżimemwpisalisięwzakłamanie
człowiekawjegoczłowieczeństwie.Znaczytotyle,żenieliczni
świadkowiesumieniabylitymi,którzyuratowaliczłowieczeństwo
człowiekaiuktórychnależyszukaćwzorcównaprzyszłość.Tobł.
1Por.T.Styczeń,Wprowadzeniedoetyki,TNKUL,Lublin1995,s.87-100.
2A.Szostek,Sumienie–wymagającygłosprawdyisolidarności,w:J.Jagiełło,W.Zuziak
(red.),Sumieniewświeciewolności,Znak,Kraków2007,s.219.
3Tamże.
